აშშ-ს საკვებისა და მედიკამენტების ადმინისტრაციამ (FDA) ოთხწლიანი განხილვის შემდეგ, “ფილიპ მორის ინთერნეიშენალის” მიერ შექმნილ, გახურებადი თამბაქოს პროდუქტ IQOS-თან დაკავშირებით საკუთარი გადაწყვეტილება გამოაქვეყნა. ორგანიზაციამ დაადგინა, რომ IQOS-ი ჩვეულებრივ სიგარეტთან შედარებით ნაკლებად საზიანოა და შესაბამისად ის მწეველ მოსახლეობას ნაკლები რისკის შემცველ ალტერნატივაზე გადასვლის შესაძლებლობას აძლევს. სწორედ ამიტომ ამ პროდუქტს FDA-მ მოდიფიცირებული რისკის მქონე პროდუქტის (MRTP) სტატუსი მიანიჭა.
საქართველოს ბიზნეს ასოციაციამ გასული წლის ბოლოს გახურებადი თამბაქოს ნაწარმის განსხვავებული წესით რეგულირების შესახებ, პარლამენტს საკანონმდებლო წინადადება წარუდგინა. თუმცა, მაშინ პარლამენტის ჯანდაცვის კომიტეტის მიერ ამ ინიციატივის გაზიარება არ მოხდა. დღეს, საქართველოს ბიზნეს ასოციაციის იურისტი ნიკა ნანუაშვილი ამბობს, რომ FDA-ს გადაწყვეტილება ადასტურებს, რომ ეს პროდუქტი ნაკლები რისკის შემცველია, ვიდრე ჩვეულებრივი სიგარეტი. ამასთან ნანუაშვილი განმარტავს, რომ მათი საკანონმდებლო ინიციატივა არა რეკლამირებას, არამედ მომხმარებელთა ინფორმირებას ეხებოდა.
“ჩვენი მოთხოვნა ეხებოდა მომხმარებლის ინფორმირების საშუალებას გახურებად თამბაქოსთან დაკავშირებით. ეს არის ის რაც FDA-მ დასაშვებად ცნო, გამომდინარე იქიდან, რომ თამბაქოს ეს პროდუქტი შეიცავს შემცირებულ რისკებს როგორც უშუალოდ მომხმარებლისათვის, ასევე გარშემომყოფებისთვის. სამწუხაროდ პარლამენტის ჯანდაცვის კომიტეტმა ჩააგდო და უარი თქვა ამ კანონპროექტის და ამ ინიციატივის მიღებაზე.
გახურებად თამბაქოსთან დაკავშირებით შევიდა მოქმედ კანონში ცვლილება, დაშვებული იქნა განსხვავებული რეგულაციები ეტიკეტირებისათვის. ჩვენ მიერ წარსულში წარდგენილი ინიციატივა ეხებოდა მხოლოდ ინფორმირებას და არავითარ შემთხვევაში რეკლამირებას.
პარლამენტში ეს ინიციატივა გასულ წელს იქნა შეტანილი, თუმცა კომიტეტმა უარი თქვა ამ ინიციატივის მიღებაზე და საკანონმდებლო წინადადებაზე. ერთადერთი გამოსავალია თავიდან მისი მიღება, რაც ამ პარლამენტში ბუნებრივია აღარ მოესწრება.
ეს პროდუქტი, როგორც თამბაქოს ახალი ნაწარმი მოითხოვს გარკვეული ინფორმაციის და არა რეკლამის მიწოდებას მომხმარებლისთვის, თუნდაც იმ კუთხით რაც FDA-მ დაადასტურა, რომ ეს არის შემცირებული რისკი მომხმარებლის ჯანმრთელობისათვის, ეს კი იმ მარტივ მიზეზს უკავშირდება, რომ ამ პროდუქტში არ ხდება წვა. შესაბამისად, კვამლში ბუნებრივია არ არის იმ შემცველობით მანვე ნივთიერებები, რაც ჩვეულებრივ სიგარეტშია,”- ამბობს ნიკა ნანუაშვილი.
აშშ-ის საკვებისა და მედიკამენტების ადმინისტაციის მიერ მიღებული გადაწვეტილება დაახლოებით ოთხწლიანი პროცესის შეჯამებას წარმოადგენს. PMI-იმ FDA-ში პირველადი განაცხადი მოდიფიცირებული რისკის მქონე პროდუქტის სტატუსის მისაღებად 2016 წელს შეიტანა.
