თიბისი ბანკის მთავარი ეკონომისტი ოთარ ნადარაია ამბობს, რომ საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ მინიმალური სარეზერვო მოთხოვნის 5%-ით შემცირება ქვეყანაში უცხოური ვალუტის სესხებზე ხელმისაწვდომობას გაზრდის.

“ამ ნაბიჯით სავალუტო სესხების მარეგულირებელი ტვირთის გარკვეული შემსუბუქება მოხდა. ეს ჭარბი რისკების გარეშე, სავალუტო სესხების ზრდას შეუწყობს ხელს. ეს აუცილებლად ვფიქრობთ, რომ ლარის კურსის გამყარების ფაქტორი იქნება. აქვე დავამატებ რომ თუ ეს ნაბიჯები არ იქნება საკმარისი, ვფიქრობთ რომ სებ-ი არ გაჩერდება და მან შეიძლება კიდევ გაზარდოს განაკვეთი რეფინანსირების სესხზე ან გამოიყენოს სხვა ღონისძიებები,”- ამბობს ნადარაია.

ეროვნული ბანკის პრეზიდენტმა, კობა გვენეტაძემ დღეს განაცხადა, რომ კომერციულ ბანკებს უცხოური ვალუტით მოზიდულ სახრსებზე მინიმალური სარეზერვო მოთხოვნა 25%-მდე შეუმცირდებათ, რაც საბანკო სექტორში დამატებით $700 მილიონის რესურსს გამოათავისუფლებს.

“ჩვენ მივიღეთ გადაწყვეტილება უცხოურ ვალუტაში სარეზერვო მოთხოვნების 5%-ით შემცირების შესახებ. ამავე დროს, გარკვეულწილად უხოური ვალუტის ლიკვიდობის მიმართულებით, შეღავათი მიეცემათ კომერციულ ბანკებს.

ეს ნიშნავს, რომ დაახლოებით 700 მილიონი დოლარის დამატებითი რესურსი, უცხოური ვალუტის რესურსი იქნება შესაძლებელი, რომ გასცენ კომერციულმა ბანკებმა სესხებად. ეს ამავდროულად ნიშნავს, რომ საპროცენტო განაკვეთი უცხოური ვალუტის სესხებზე შემცირდება. ამ ღონისძიებებმა ხელი უნდა შეუწყონ გაცვლითი კურსის დინამიკის შეცვლას და გაცვლითი კურსის დასტაბილურებას,”- განაცხადა კობა გვენეტაძემ.

შეგახსენებთ, რომ 2019 წლის 13 მარტს სებ-მა უცხოურ ვალუტაში მოზიდულ სახსრებზე მინიმალური სარეზერვო მოთხოვნის 30%-მდე გაზრდის გადაწყვეტილება მიიღო. ლარის სარეზერვო მოთხოვნა კი უცვლელად, 5%-ზე დატოვა.

რა არის მინიმალური სარეზერვო მოთხოვნა?

თქვენ მიერ ბანკში შეტანილი დეპოზიტის გარკვეული ნაწილი არა უშუალოდ ამ ბანკში, არამედ საქართველოს ეროვნულ ბანკში ინახება. ბანკებს ლიცენზიის შესანარჩუნებლად მთლიანი დეპოზიტების გარკვეული ნაწილი ეროვნულ ბანკში უნდა ჰქონდეთ განთავსებული.

მინიმალური სარეზერვო მოთხოვნის გაზრდა/შემცირებით ეროვნულ ბანკს ქვეყანაში სესხების განაკვეთზე გავლენის მოხდენა შეუძლია; როდესაც სარეზერვო მოთხოვნა იზრდება, ბანკს კაპიტალის მოზიდვა უძვირდება, რაც თავის მხრივ სესხის განაკვეთის ზრდაში აისახება.

ეს შემდგომში დაკრედიტების შემცირებას იწვევს. სარეზერვო მოთხოვნის შემცირებით კი, კომერციულ ბანკებს დამატებითი რესურსები უთავისუფლდებათ სესხების გასაცემად, შედეგად განაკვეთები მცირდება ქვეყანაში დაკრედიტების დონე კი, იზრდება.

შესაბამისად, სარეზერვო მოთხოვნის ზრდით საპროცენტო განაკვეთების ზრდის შემთხვევაში სესხის მიღების მსურველისთვის უცხოური ვალუტის სესხი ძვირდება, რაც ბაზარზე ლარის სესხის კონკურენტუნარიანობას ზრდის.