მთავარი
კატეგორია
TV ლაივი მენიუ
Loading data...

როგორ აფასებს EU საქართველოს მზაობის დონეს - ევროკომისიის ანგარიში

63dcc10ee1cf8
შოთა ტყეშელაშვილი
03.02.23 12:04
900
ევროკომისიამ საქართველოს შესახებ ანალიტიკური ანგარიშის სამუშაო დოკუმენტი გამოაქვეყნა - მასში ევროკავშირის მიერ განსაზღვრული ექვსი ძირითადი კლასტერის მხრივ ქვეყნის მომზადების დონე არის განხილული.

“მინდა მივულოცო საქართველოს მთავრობასა და საქართველოს სახელმწიფო სამსახურს ამ ძალზე დადებითი ანგარიშის გამოქვეყნება“, - ასე ეხმიანება საქართველოში ევროკავშირის ელჩი, პაველ ჰერჩინსკი აღნიშნულ დოკუმენტს.

ანალიტიკურ ანგარიშში შეფასება ხუთი დონით არის წარმოდგენილი, ესენია:

o ადრეული ეტაპი (Early stage);
o გარკვეული დონე (Some level of preparation);
o საშუალოდ მომზადებული (Moderately prepared);
o მომზადების კარგი დონე (Good level of preparation) - აღნიშნული დონე საქართველოს არცერთ კომპონენტში არ აქვს; 
o კარგად განვითარებული (Well advanced) - აღნიშნული დონე საქართველოს არცერთ კომპონენტში არ აქვს;

საქართველოს არცერთი სექტორული მიმართულებით არ აქვს მზაობის კარგი დონე, ხოლო საშუალო მომზადების დონე EU-ს შეფასებით არაერთ სფეროში აღინიშნება. საშუალო მზაობის დონე არის ისეთი მიმართულებებით, როგორიცაა კაპიტალის მოძრაობის თავისუფლება; ეკონომიკური და მონეტარული პოლიტიკა; სამრეწველო და ინდუსტრიული პოლიტიკა; განათლება და კულტურა; საბაჟო სავაჭრო ურთიერთობები და პოლიტიკა; საგარეო ურთიერთობები და თავდაცვის პოლიტიკა.

მომზადების გარკვეული დონე აქვს საქართველოს მართლმსაჯულების, თავისუფლებისა და უსაფრთხოების; საჯარო შესყიდვების; ფინანსური კონტროლის; საგადასახადო; ჯანდაცვის; ინტელექტუალური საკუთრების დაცვის; სურსათის უვნებლობის; საქონლის თავისუფალი მოძრაობის; ენერგეტიკის; სატრანსპორტო პოლიტიკისა და სხვა მიმართულებებით.

ყველაზე დაბალი შეფასება “ადრეული დონე” საქართველოს მიღებული აქვს მუშახელის თავისუფალი გადაადგილების; გარემოს და კლიმატის პოლიტიკის; რეგიონული პოლიტიკის; სოფლის მეურნეობისა და კონკურენციის პოლიტიკის მიმართულებებით.

კონკრეტული სფეროების მიხედვით, საქართველოს შეფასებები ასე ნაწილდება:

ენერგეტიკული სფეროს შეფასებისას, ევროკომისია წერს, რომ საქართველოს ენერგეტიკის სფეროში გარკვეული დონის მომზადება აქვს. ქვეყანამ უნდა გააძლიეროს უწყებათაშორისი თანამშრომლობა და კოორდინაცია მისი ფრაგმენტული, არათანმიმდევრული საკანონმდებლო ჩარჩოს გაუმჯობესების მიზნით. მთლიანობაში, საქართველომ უნდა გააძლიეროს თავისი ძალისხმევა ფუნქციური შიდა ბაზრების ჩამოყალიბებისა და რეგიონულ ბაზარზე ინტეგრაციისკენ. საქართველოსთვის მნიშვნელოვან პრიორიტეტად რჩება მისი ენერგეტიკული საწარმოების გაყოფა, ისევე, როგორც ნავთობის მარაგების შექმნა.

ევროკომისიის შეფასებით, საქართველოს აქვს გარკვეული დონის მომზადება ტრანსევროპული ქსელების სფეროში. საკანონმდებლო ბაზა უნდა შეესაბამებოდეს ტრანსევროპული ქსელების ტრანსპორტისა და ტრანსევროპული ქსელების ენერგეტიკის რეგულაციებს სატრანსპორტო, ენერგეტიკული პროექტების განსახორციელებლად. სატრანსპორტო და ენერგეტიკული ინფრასტრუქტურა არასაკმარისად არის განვითარებული. დაკავშირებადობის რეფორმის ღონისძიებების განხორციელება საქართველოში ნელია.

ევროკომისიის შეფასებით, საქართველო სოფლის მეურნეობისა და სოფლის განვითარების სფეროში მომზადების ადრეულ ეტაპზეა. ღრმა და ყოვლისმომცველი თავისუფალი ვაჭრობის შეთანხმება არ ითვალისწინებდა რაიმე დაახლოებას. საქართველოს მოუწევს, სრულად გაუთანაბრდეს ევროკავშირის კანონმდებლობას სოფლის მეურნეობისა, სოფლის განვითარების სფეროში და ჩამოაყალიბოს სტრუქტურები, სისტემები და ადმინისტრაციული შესაძლებლობები, რათა შეძლოს მისი ეფექტურად განხორციელება და აღსრულება.

ევროკომისიის შეფასებით, საქართველო რეგიონული პოლიტიკის სფეროში მომზადების ადრეულ ეტაპზეა. რეგიონული პოლიტიკის საკანონმდებლო ბაზის ევროკავშირის კანონმდებლობასთან შემდგომი თანხვედრისთვის საჭიროა ამ პოლიტიკის ეფექტურად განხორციელება. ქვეყანას სჭირდება ადმინისტრაციული შესაძლებლობების გაძლიერება ევროკავშირის ფონდების პროგრამირების, განხორციელების, მონიტორინგისა და შეფასების კუთხით ევროპის სამეზობლო ინსტიტუტის ტრანსსასაზღვრო თანამშრომლობისა და ინტერრეგიონული თანამშრომლობის პროგრამების გამოცდილებაზე დაყრდნობით. რეგიონული განვითარება და ერთიანობა რჩება მნიშვნელოვან გამოწვევად. საჭიროა ეფექტური კოორდინაცია ხელისუფლების დონეებს შორის შესაბამისი სექტორის სტრატეგიული, დაგეგმვის დოკუმენტების მომზადებისა და განხორციელების მიზნით. საჭირო იქნება მეტი შესაძლებლობები ევროკავშირის ფონდების პროგრამირების კონტექსტში დაგეგმილი ინტერვენციების პრიორიტეტიზაციისთვის.

რაც შეეხება კონკურენციის პოლიტიკას, ევროკომისიის შეფასებით, საქართველო კონკურენციის პოლიტიკის სფეროში მომზადების ადრეულ ეტაპზეა. ქვეყანამ უნდა გააგრძელოს საკანონმდებლო ბაზის შემდგომი გასწორება ამ სფეროში, კერძოდ, დომინანტური პოზიციის ბოროტად გამოყენებისა და კარტელების შესახებ. საქართველოს სახელმწიფო დახმარების შესახებ კანონმდებლობაში არსებითი ცვლილებებია საჭირო, რათა ის ამ სფეროში ევროკავშირის კანონმდებლობასთან შესაბამისობაში იყოს. საქართველომ უნდა უზრუნველყოს, რომ ყველა სახის სახელმწიფო დახმარება (გარდა de minimis დახმარებისა) ყველა სექტორში ეცნობოს კომპეტენტურ აღმასრულებელს და დახმარება არ გაიცეს, ვიდრე აღმასრულებელი არ დაამტკიცებს მას. აკრედიტაციის ეროვნულმა კომიტეტმა უნდა შექმნას აღსრულებული გადაწყვეტილებების მყარი გამოცდილება, განსაკუთრებით სახელმწიფო დახმარების სფეროში. საქართველომ მნიშვნელოვნად უნდა გააძლიეროს დაწესებულების ადმინისტრაციული შესაძლებლობები და გაზარდოს ინფორმირებულობა სახელმწიფო დახმარების წესების შესახებ დახმარების მიმღებებს შორის.

ევროკომისიის შეფასებით, საქართველო ზომიერად არის მომზადებული საგარეო ურთიერთობების სფეროში. მას აქვს კარგი ადმინისტრაციული შესაძლებლობები საგარეო კომერციულ ურთიერთობებში ვალდებულებების მართვისთვის და, როგორც მსოფლიო სავაჭრო ორგანიზაციის წევრი, უკვე მიჰყვება ძირითადი მრავალმხრივი სავაჭრო შეთანხმებების დიდ ნაწილს, რომელსაც ევროკავშირი ასევე მისდევს. კიდევ მეტია გასაკეთებელი პირდაპირი უცხოური ინვესტიციების, ორმაგი დანიშნულების ექსპორტის კონტროლსა და საექსპორტო კრედიტებზე. საგარეო, უსაფრთხოებისა და თავდაცვის პოლიტიკის შეფასებისას, ევროკომისიის შეფასებაში აღნიშნულია, რომ საქართველო ამ მიმართულებით ზომიერად არის მომზადებული. საჭიროა დამატებითი ძალისხმევა საგარეო და უსაფრთხოების პოლიტიკის სფეროში კონვერგენციის გასაზრდელად, კერძოდ, ევროკავშირის განცხადებებთან და გადაწყვეტილებებთან შესაბამისობაში მოყვანის მიზნით, ასევე შემაკავებელი ზომების გამოყენებისას, როცა და სადაც ეს საჭიროა.

უკრაინის და მოლდოვის შეფასებები:

ანალოგიური შეფასებები გამოაქვეყნა ევროკომისიამ უკრაინისა და მოლდოვასთვისაც. მთლიანობაში უკრაინის მიერ დამსახურებული შეფასება უმჯობესია, ვიდრე საქართველოს შეფასება, რადგანაც ევროკომისიის ექსპერტთა ჯგუფის მოსაზრებით, უკრაინას რამდენიმე მიმართულებით მომზადების “კარგი დონე” აქვს, მაშინ როდესაც საქართველოს აღნიშნული შეფასება არცერთ კრიტერიუმში არ დაუმსახურებია.

თუმცა, საქართველოს შეფასება უმჯობესია, ვიდრე მოლდოვის შეფასება, რომელსაც უფრო მეტ სფეროში აქვს მიღებული მომზადების ადრეული დონის შეფასება.

კონკრეტულ სფეროებში მიღებული შედეგები პარლამენტის თავმჯდომარის, შალვა პაპუაშვილის ფეისბუქ გვერდზე ცხრილის სახით არის გამოქვეყნებული: