საქართველოს ფინანსთა მინისტრმა ლაშა ხუციშვილმა დღეს განაცხადა, რომ წელს მშპ-სთან მიმართებით მთავრობის ვალი კრიტიკულ 60%-იან ზღვარს ჩამოსცდება და 54.6% გახდება. ეს პროგნოზი რადიკალურად განსხვავდება საქართველოს მთავრობის წინა პროგნოზისგან, რომლის მიხედვითაც ვალის ნიშნული 60%-ზე დაბლა მხოლოდ 2022 წელს უნდა ჩამოსულიყო. თუმცა, მთავრობის მიერ შეცვლილი პროგნოზით, ვალის დონის მხრივ ვითარება წელსვე გაუმჯობესდება.
შესაბამის პროგნოზს 2021 წლის ბიუჯეტის კორექტირებული ვერსია ითვალისწინებს. პარლამენტში დოკუმენტის განხილვა მიმდინარე კვირიდან დაიწყება.
დღეის მდგომარეობით, სახელმწიფო ვალის მოცულობა 32.16 მილიარდი ლარს შეადგენს, საიდანაც 26.3 მილიარდი ლარი საგარეო, 5.8 მილიარდი ლარი კი საშინაო ვალია. სახელმწიფო ვალის მოცულობა განსაკუთრებული ტემპით 2020 წელს COVID პანდემიის გამო გაიზარდა. ამ წელს საქართველოს მთავრობამ 8 მილიარდი ლარის ახალი ვალი მოიზიდა - მათ შორის 2 მილიარდი ლარი შიდა ვალი, 6 მილიარდი ლარი კი საგარეო ვალი იყო. 2021 წელს მთავრობა სახელმწიფო ვალს დამატებით 5.3 მილიარდი ლარით ზრდის.
ვალის ნიშნულის მიერ 60%-იანი ზღვრის გადაჭარბება ახალი ვალის აღებასთან ერთად, ლარის გაცვლითი კურსის გაუფასურებამაც გამოიწვია, რადგან კურსის გაუფასურებამ 2020 წელს 10%-ს გადააჭარბა.
თავის მხრივ მშპ-ს 60% წარმოადგენს საქართველოში კანონით განსაზღვრულ ვალის ლიმიტს, რომლის გადაჭარბების შემთხვევაშიც მთავრობამ უნდა წარადგინოს სამწლიანი გეგმა, რათა ვალი 60%-ზე დაბლა შემცირდეს.
საქართველოს სახელმწიფო ვალის 80% უცხოურ ვალუტაშია ნომინირებული, შესაბამისად, ლარის გაცვლითი კურსის მერყეობას მასზე მნიშვნელოვანი გავლენა აქვს. გაცვლითი კურსის პროგნოზირება კი თავისმხრივ თითქმის შეუძლებელ გამოწვევას წარმოადგენს, ხოლო მთავრობის პროგნოზი, რომ სახელმწიფო ვალი წელსვე მშპ-ის 60%-ზე დაბლა ჩამოვა ეფუძნება დაშვებას, რომ ლარის გაცვლითი კურსი არსებულ დონეზე შენარჩუნდება.
მეორე ფაქტორი, რასაც ასეთივე დიდი გავლენა აქვს ვალის მოცულობაზე არის ეკონომიკური ზრდა. თუკი აქამდე მთავრობა 2021 წელს 4.3%-იანი ზრდას მოელოდა, განახლებული პროგნოზით წელს ზრდა 7.7% იქნება და ქვეყნის მშპ 57.2 მილიარდ ლარს მიაღწევს.
