საერთაშორისო ფონდი "კურაციო" მკვლევართა ჯგუფის მიერ მომზადებულ ბლოგს აქვეყნებს, რომელიც covid-19-ის პანდემიის მიმდინარეობს და მოსალოდნელ საფრთხეებს ეხება. მკვლევარები მიიჩნევენ, რომ აუცილებელია, პროცესის შესაჩერებლად საჭირო ღონისძიებები დროულად გატარდეს, ვიდრე დღიურად დადასტურებული შემთხვევები 500-ის ირგვლივაა და არა 5000-ის.
„მიუხედავად იმისა, რომ ჩვენ არ შეგვიწყვეტია ეპიდემიის დინამიკაზე დაკვირვება და ანალიზი, დიდი დრო გავიდა, რაც ეპიდემიის ტენდენციებზე ჩვენი მოსაზრებები საჯაროდ არ გამოგვითქვამს. დღეს კი რამდენიმე მიზეზის გამო, თავი მოვალედ ჩავთვალეთ, ჩვენი ნაფიქრალი საზოგადოებას გავუზიაროთ, რადგან ვხედავთ კიდევ ერთი აფეთქების (ტალღის) მოახლოებას და მიგვაჩნია, რომ საჭიროა, დროულად გადაიდგას ნაბიჯები იმისთვის, რომ ის, რაც გასული წლის ნოემბერ-დეკემბრის თვეში ვიხილეთ არ განმეორდეს.
როგორც ცნობილია, 2020 წლის ოქტომბერ-ნოემბრის პერიოდში საქართველოში ეპიდემიის მზარდი ტემპი აღინიშნებოდა და დღიურად დადასტურებული ახალი შემთხვევების რაოდენობა 5,450-მდე ავიდა 5 დეკემბერს, რამაც ჰოსპიტალური სექტორის მნიშვნელოვანი გადატვირთვა გამოიწვია.
საქართველოს ხელისუფლებამ მხოლოდ 28 ნოემბერს მიიღო მობილობის შემცირებისკენ მიმართული მკაცრი ზომები და მთელი რიგი შეზღუდვები შემოიღო, რამაც ეპიდემიის გავრცელების ტემპი შეამცირა და ჯანდაცვის სექტორზე დატვირთვა შეამსუბუქა, თუმცა მეორე მხრივ, ქვეყნის ეკონომიკას დიდი დარტყმა მიაყენა და იანვრის თვეში ეკონომიკა 11.5%-ით შემცირდა.
იმისთვის, რომ თავიდან ავიცილოთ ანალოგიური ეპიდემიოლოგიური და ეკონომიკური სურათი, ვთვლით, რომ დღეს რამოდენიმე ფაქტმა უნდა დაგვაფიქროს ჩვენც და მთავრობაც.
კერძოდ:
1. გასული კვირების მანძილზე შეზღუდვების მოხსნამ მოსახლეობის მობილობის ზრდა გამოიწვია (რაც Google Mobility ანგარიშებით დასტურდება) და ეს იმ ფონზე, როცა პირბადის ტარების მაჩვენებელი დღეისთვის IHME -ს მონაცემებით საგანგაშო ნიშნულზე დავიდა (43%), მაშინ როცა ეს მაჩვენებელი დეკემბრის დასაწყისში 70% იყო.
2. თუ ვირუსის გავრცელების ბოლო კვირების დინამიკას გადავხედავთ, აშკარაა, რომ 10 მარტიდან მოყოლებული COVID19-ის ახალი დადასტურებული შემთხვევების კუმულაციური რაოდენობა 14-დღიანი პერიოდისთვის (ევროპის CDC-ს მიდგომა), მატებით ხასიათდება ანუ ინფექციის გავრცელება უკვე ბოლო ორი კვირაა მზარდია, თუმცა, საბედნიეროდ, ჯერ კიდევ ნელი ტემპით.
3. ასევე, ბოლო 18 დღეა ზრდის ტენდენციით ხასიათდება ვირუსის აქტიური რეპროდუქციის მაჩვენებელი (Rt), თუმცა ეს მაჩვენებელი 1-ს მხოლოდ შვიდი დღის წინ გადასცდა. ეს მაჩვენებელი 1-ის ქვემოთ უნდა შენარჩუნდეს, თუ გვინდა, რომ ვირუსის გავრცელების სტაბილიზაციაზე ვისაუბროთ.
4. და ბოლოს, ასევე იზრდება ტესტირების 7-დღიანი საშუალო პოზიტიურობის მაჩვენებელი, თუმცა ეს მაჩვენებელი ქვეყანაში ჩატარებული დღიური ტესტების რაოდენობის მიმართ მეტად სენსიტიურია (რაც შაბათ-კვირას მნიშვნელოვნად მცირდება) და გარკვეული რყევებით ხასიათდება.
ერთობლიობაში აღებული ეს მაჩვენებელები გვაფიქრებინებს, რომ დიდი ალბათობით ქვეყანა მორიგი აფეთქების წინაშე დგას და სჯობს დროულად გავატაროთ საჭირო ღონისძიებები ვიდრე დღიურად დადასტურებული შემთხვევები 500-ის ირგვლივაა და არა 5000-ის.
შესაბამისად, ჩვენც თავი ვალდებულად ჩავთვალეთ, რომ ეს ინფორმაცია და მოსაზრებები საჯაროდ გამოგვეტანა. ეს მით უფრო მნიშვნელოვანია იმ გლობალური ტენდენციის პირობებში, როდესაც ევროპის ქვეყნების დიდ ნაწილს, რომელთაც ასევე ვერ გაართვეს თავი მოსახლეობის მნიშვნელოვანი წილის აცრებით მოცვას, უხდება მკაცრი შეზღუდვების შემოღება ახალი, უფრო კონტაგიოზური და შესაძლოა, უფრო ვირულენტური შტამის ფართოდ გავრცელების პირობებში. მიგვაჩნია, რომ აუცილებელია, არ გავიმეოროთ ის შეცდომები, რაც 2020 წლის შემოდგომაზე არჩევნების გამო დავუშვით, როგორც მთავრობამ და პოლიტიკურმა ისტებლიშმენტმა, ასევე საზოგადოებამ. გადაუდებლად გვჭირდება სწორი და მუდმივი კომუნიკაცია მოსახლეობასთან, სულ მცირე საჭიროა ყველას შევახსენოთ, რომ ყველამ და ყველგან საჯარო სივრცეში პირბადე ვატაროთ. ფაქტია, რომ სახელმწიფოს მხრიდან ხელშეწყობა და ამ მოთხოვნის აღსრულება უკვე ბოლო თვეებია მოიკოჭლებს, ამიტომ იქნებ მედიასაშუალებებმა ატეხონ განგაში, სანამ სახელმწიფო სააღსრულებო სისტემა ძალას მოიკრებს. ნუთუ ვერ შევძლებთ, რომ ერთი ნორმალური სარეკლამო რგოლი ყველა არხზე და ყველა სარეკლამო ჭრაში დავატრიალოთ, რომ საზოგადოების ცნობიერება ავამაღლოთ და რაც მთავარია, ქცევა შევაცვლევინოთ?“, - ნათქვამია მკვლევართა ბლოგში.
მათი შეფასებით, სავალალოა, რომ ამ მოსალოდნელი საფრთხის მიუხედავად და ჯანდაცვის სექტორისთვის განკუთვნილი ლიმიტირებული ვაქცინების ფონზე სამედიცინო პერსონალში აცრების დონე დაბალია.
„გარდა ამისა, აუცილებელი იქნება ჯანდაცვის სექტორის მზაობა, როგორც ჰოსპიტალური, ასევე პირველადი ჯანდაცვის დონეზე. სავალალოა, რომ ამ მოსალოდნელი საფრთხის მიუხედავად და ჯანდაცვის სექტორისთვის განკუთვნილი ლიმიტირებული ვაქცინების ფონზე დაბალია სამედიცინო პერსონალში აცრების დონე. ალბათ თითოეული დაწესებულების ხელმძღვანელმა მაგალითი უნდა მისცეს თანამშრომლებს და დროულად აცრას, რათა დაიცვას როგორც ფრონტის წინა ხაზის მებრძოლები, ასევე და უმთავრესი მათ დაწესებულებაში მოხვედრილი არა COVID19 პაციენტები.
ალბათ ისევ ცხოვრება გვიჩვენებს, რომ მხოლოდ სახელმწიფოს იმედად ყოფნა საკმარისი ვერ იქნება და ბოლო თვეებში ვერც ზეპარტიული ერთობის მაგალითები ვიხილეთ. იქნებ დროა, რაღაც პრობლემებს ჩვენ თავად მივხედოთ, ჩვენი შესაძლებლობის ფარგლებში, როგორც პასუხისმგებლიანმა საზოგადოებამ. ვთვლით, რომ ცნობილი დაწესებულებების მესვეურებს ხელეწიფებათ არა მარტო საკუთარ გუნდს უჩვენონ მაგალითი, არამედ ბევრ სხვასაც.
ალბათ მთავრობაც უფრო მეტი პასუხისმგებლობით მოეკიდება კარს მომდგარ საფრთხეს და დროულად გადადგამს იმ საჭირო ნაბიჯებს, რაც შემდგომი აფეთქებისგან დაგვიცავს, თუ, რა თქმა უნდა, არ ჩათვლის, რომ ჩვენი წუხილი ნაადრევია და ამ ეტაპზე საშიში არაფერია“, - ამბობენ მკვლევარები.
