2014-2024 წლებში მთავრობამ „ქართული ოცნების“ მთავრობამ ₾2.9 მილიარდის დავალიანებაზე 8 088 საგადასახადო შეთანხმება გააფორმა, თუმცა უცნობია, რომელ კომპანიებს გაუფორმა შემოსავლების სამსახურმა საგადასახადო შეთანხმება, რა კრიტერიუმით და ვის რა მოცულობის დავალიანება ეპატია.
ინფორმაციისთვის: გადასახადების გადამხდელებმა არაფერი ვიცით, რომელ კომპანიებს უფორმებს მთავრობა საგადასახადო შეთანხმებებს და რა კრიტერიუმით ანუ არ ვიცით, რამდენად სამართლიანად ხდება საგადასახადო ვალდებულებების ჩამოწერა ან შემცირება ან ჯარიმების პატიება. პროცედურა ასეთია - გადასახადის გადამხდელი საგადასახადო შეთანხმების გაფორმების შესახებ განცხადებით მიმართავს შემოსავლების სამსახურს, რომელიც უფლებამოსილია, უარი თქვას საგადასახადო შეთანხმების გაფორმებაზე ან დაეთანხმოს და ამის შემდეგ საკითხი საქართველოს მთავრობის სხდომაზე გადის, სადაც ძირითადად დადებით გადაწყვეტილებას იღებენ. რაც შეეხება იმას, რა კრიტერიუმით ხელმძღვანელობს მთავრობა საგადასახადო შეთანხმების გაფორმებისას, BMG-ის ინფორმაციით, აღნიშნული რაიმე კონკრეტული ნორმატიული აქტით გაწერილი არაა.
როგორც BMG-ის მიერ შემოსავლების სამსახურიდან გამოთხოვილი ინფორმაციიდან ირკვევა, გაფორმებული საგადასახადო შეთანხმებები რაოდენობა წლიურად, ძირითადად, 300-დან 600-მდე მერყეობს, გარდა 2021 წლისა, როცა 3000-ზე მეტი შეთანხმება გაფორმდა. შემოსავლების სამსახურის განმარტებით, აღნიშნული გამოწვეულია იმით, რომ 2021 წლის მაისში მთავრობამ პანდემიით გამოწვეული ეკონომიკური სირთულეების დაძლევის მიზნით, გადასახადის გადამხდელებს მისცა შესაძლებლობა, ძირითადი თანხის გადახდის პირობით, სრულად შეემცირებინათ დარიცხული ჯარიმა-საურავები.
შემოსავლების სამსახურიდან მიღებული სტატისტიკური მონაცემების თანახმადვე, 2014-2024 წლების განმავლობაში გაფორმებული 8 088 საგადასახადო შეთანხმება ₾2.9 მილიარდის საბიუჯეტო დავალიანების 946 მილიონ ლარამდე შემცირებას შეეხებოდა.
შემოსავლების სამსახურიდან BMG-მ ასევე გამოითხოვა ინფორმაცია, როგორ შესრულდა გაფორმებული საგადასახადო შეთანხმებების პირობები. მოწოდებული მონაცემები აჩვენებს, რომ 8088 შეთანხმებიდან 7054 შემთხვევაში პირობა შესრულდა და 2.3 მილიარდის ნაცვლად გადასახადების გადამხდელებმა ბიუჯეტში 627 მილიონი ლარი გადაიხადეს. შესაბამისად, ჩამოწერილი დავალიანების მოცულობა კი ₾1,7 მილიარდია.
შემოსავლების სამსახურის მიერ მოწოდებული მონაცემებიდან ასევე ირკვევა, რომ 2014-2024 წლებში ყოფილა შემთხვევა, როდესაც გადასახადების გადამხდელებმა გაფორმებული საგადასახადო შეთანხმების პირობები არ შეასრულეს, რის გამოც შეთანხმება გაუუქმეს. საანგარიშო პერიოდში სულ ასეთი 1577 მაგალითი იყო. დავალიანების მოცულობა - 289 მლნ ლარი, გადასახდელი თანხა კი - 147 მლნ.
შეგახსენებთ: საქართველოს მთავრობა საგადასახადო შეთანხმებების შესახებ რეფორმას ჯერ კიდევ 2020 წლიდან აანონსებს. „საგადასახადო შეთანხმების მანკიერი პრაქტიკა ან უნდა გადაიხედოს, ან გაუქმდეს“ - თქვა გიორგი გახარიამ პარლამენტში 2020 წლის დეკემბერში, როცა პრემიერობის კანდიდატი იყო. პარლამენტის ტრიბუნიდან ნათქვამი მომავალი პრემიერის სიტყვებმა მალევე „ოცნების“ საარჩევნო პროგრამაშიც გადაინაცვლა.
“გადაიხედება საგადასახადო შეთანხმებების პრაქტიკა. „მნიშვნელოვანია აღნიშნულ საკითხზე ფართო დიალოგის დაწყება, რომელიც შეაფასებს საგადასახადო შეთანხმებების პრაქტიკის მიზანშეწონილობას კონკურენტუნარიანი გარემოსა და ეკონომიკაზე ზეგავლენის მიმართულებით“, - ეწერა 2021 - 2024 წლების სამთავრობო პროგრამაში „ევროპული სახელმწიფოს მშენებლობისთვის“.
თუმცა 2025-2028 წლების სამთავრობო პროგრამაში „მხოლოდ მშვიდობით ღირსებით კეთილდღეობით ევროპისკენ“ საგადასახადო შეთანხმების პრაქტიკის გადახედვაზე ჩანაწერი არ იძებნება.
ნიშნავს თუ არა ეს იმას, რომ „ოცნებამ“ საგადასახადო შეთანხმებების გაფორმების სისტემის/პრაქტიკის რეფორმირება გადაიფიქრა? და თუ - არა, რატომ არ წერია არაფერი სამთავრობო პროგრამაში? - ამ და სხვა კითხვებით BMG-მ ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურს მიმართა, საიდანაც მოკლე პასუხით შემოიფარგლნენ - “დღეისთვის საგადასახადო შეთანხმებების პრაქტიკის გადახედვის მიზანშეწონილობის საკითხზე ფინანსთა სამინისტროში მუშაობა არ მიმდინარეობს”.
