BMGTV-ის ტელეგადაცემა “ჯანდაცვის სტანდარტი” დაეთმო სისტემის ერთ-ერთ უმნიშვნელოვანეს თემას – ხარისხიანი მედიკამენტების წარმოებას. მედიკამენტები არა მხოლოდ მკურნალობის, არამედ დაავადებების პრევენციის, მართვისა და პაციენტის სიცოცხლის ხარისხის გაუმჯობესების მთავარი იარაღია. ამიტომ მათი ხარისხი პირდაპირ კავშირშია პაციენტის ჯანმრთელობასთან და ზოგად საზოგადოებრივ კეთილდღეობასთან. ხარისხიანი მედიკამენტის წარმოება იწყება უმაღლესი სტანდარტების დაცვით, რეგულაციების შესაბამისი წარმოების პროცესებით და თანამედროვე ლაბორატორიული კონტროლით. მაგრამ წარმოების დონეზე მიღწეული ხარისხი საკმარისი არ არის, თუ მედიკამენტი არ გადის მკაცრ რეგისტრაციას, კლინიკურ კვლევებსა და შემდგომ ზედამხედველობას.
ამიტომ ჯანდაცვის სფეროში ყოველი ნაბიჯი, იქნება ეს რეგულაცია, კლინიკური თუ სამეცნიერო კვლევა, საბოლოოდ უნდა ემსახურებოდეს ერთ მიზანს: პაციენტამდე მივიდეს უსაფრთხო, ეფექტური და ხარისხიანი მედიკამენტი. რა გზას გადის მედიკამენტი, ვიდრე ის მომხმარებლამდე მივა? ამ კითხვაზე პასუხი მივიღეთ მარიამ გიორგობიანისგან, რომელიც ფრანგული Les Laboratoires Servier-ს მედიკამენტების გვერდითი ეფექტების მონიტორინგს უზრუნველყოფს.
მისი თქმით, ერთი მედიკამენტის შექმნას საშუალოდ ორი წელი სჭირდება.
“წამლის შექმნა მოლეკულის აღმოჩენიდან აფთიაქის თარომდე ხანგრძლივ და რთულ პროცესს გადის, რისთვისაც საჭიროა მაღალტექნოლოგიური განვითარება და მაღალკვალიფიციური სპეციალისტები. კერძოდ, მედიკამენტი რეალიზაციამდე 4 ფაზას გადის. პირველი ფაზის კვლევა ძირითადად მცირე რაოდენობის ჯანმრთელ მოხალისეებზე ხორციელდება. პირველი ფაზის კვლევა რამდენიმე თვეს უმკაცრესი სამედიცინო მონიტორინგის ქვეშ ხდება და ამ დროს ირკვევა როგორ ურთიერთობს მედიკამენტი ორგანიზმთან და გვერდითი ეფექტების სავარაუდო პროფილი იქმნება.
თუკი დადებითი რეზულტატი მიიღება, კვლევები მეორე ფაზაში გადადის. ამ დროს დადგენილი დოზის შესწავლა და მედიკამენტების არასასურველი პროფილის შედგენა ხდება. მეორე ფაზის შესწავლა რამდენიმე წელს გრძელდება, მიღებული რეზულტატის შემდეგ უკვე მესამე ფაზა იწყება, რაც ყველაზე ხარჯიანი პერიოდია. მესამე ფაზა ადასტურებს მედიკამენტის ეფექტურობას. მესამე ფაზიდან მხოლოდ 20%-30% ხვდება ბაზარზე.
იმ შემთხვევაში თუ კანდიდატმა მოლეკულამ ყველა ეტაპი დადებითად გაიარა, ამ დროს მედიკამენტი რეგულატორ კომპანიებში გადის შემოწმებას და ამის შემდეგ ჩნდება მედიკამენტი ბაზარზე და ხელმისაწვდომია მომხმარებლისთვის", - ამბობს Les Laboratoires Servier-ის მედიკამენტების გვერდითი ეფექტების მონიტორინგის დეპარტამენტის წარმომადგენელი, მარიამ გიორგობიანი.
