2024 წლის 1 აპრილის მდგომარეობით ცვლად საპროცენტო განაკვეთზე მიბმული 179,235 სესხია გაცემული[1] და მათი აბსოლუტური უმრავლესობა რეფინანსირების განაკვეთზეა მიბმული. ამის შესახებ საზოგადოება და ბანკების მიერ ცვლად საპროცენტო განაკვეთზე მიბმული სესხების მიმოიხილვაშია აღნიშნული.
მონეტარული პოლიტიკის კომიტეტმა რეფინანსირების განაკვეთი 8.00%-მდე შეამცირა. შესაბამისად, 180 000-მდე მსესხებელს სესხზე ყოველთვიური შენატანი შეუმცირდება.
„179,235 ხელშეკრულებიდან, უმრავლესობა შინამეურნეობებზე გაცემული სესხებია (96%). ჯამურად, ცვლად საპროცენტო განაკვეთზე 12.4 მლრდ ლარის მოცულობის სესხებია გაცემული. შინამეურნეობებზე 7.1 მლრდ. ლარის (57%), ხოლო იურიდიულ პირებზე 5.3 მლრდ. ლარის (43%).
დღესდღეობით, ყველაზე დიდი მოცულობით ბიზნესსესხებია გაცემული - 6.4 მლრდ ლარი. იპოთეკური სესხების ჯამური მოცულობა 3.7 მლრდ ლარს, ხოლო სამომხმარებლო სესხების კი 2.2 მლრდ. ლარს შეადგენს. წლიურად, ყველაზე დიდი ზრდა სამომხმარებლო სესხებში ფიქსირდება (+27%, 1 აპრილი, წ.წ.), იპოთეკური სესხების და ბიზნეს სესხების მოცულობა კი 8%-ით და 13%-ით გაიზარდა, შესაბამისად, ანალოგიურ პერიოდში. ბიზნეს სესხის საშუალო მოცულობა 194,570 ლარს, იპოთეკურის 53,012 ლარს და სამომხმარებლო სესხის კი 27,474 ლარს შეადგენს", - აღნიშნულია მიმოხილვაში.
გრაფიკი 1. ცვლად საპროცენტო განაკვეთზე მიბმული სესხების რაოდენობა და მოცულობა (მლრდ. ლარი) 2024 წლის 1 აპრილის მდგომარეობით.
წყარო: ეროვნული ბანკი
მათივე ინფორმაციით, 2018 წლიდან ეროვნულ ვალუტაში გაცემული სესხები დაახ. 20 მლრდ. ლარით გაიზარდა 29 მლრდ. ლარამდე 2024 წლის 1 აპრილის მდგომარეობით. წლიურმა ზრდამ 19% შეადგინა, რაც 2018-2023 წლების საშუალო ზრდის თითქმის ტოლფასია (+18%).
ცვლად საპროცენტო განაკვეთზე მიბმული სესხები ეროვნულ ვალუტაში ჯამურად გაცემული სესხების 42%-ს შეადგენს და 2018 წლის საშუალო მაჩვენებელს 10 მლრდ ლარით აღემატება.
გრაფიკი 2. ეროვნულ ვალუტაში გაცემული სესხების მოცულობა (მლრდ. ლარი) და წლიური ზრდა (%) 2016-2023.
წყარო: ეროვნული ბანკი
2024 წლის 1 აპრილის მონაცემებით ეროვნულ ვალუტაში გაცემული სესხების (იურიდიულ და ფიზიკურ პირებზე) საშუალო საპროცენტო განაკვეთმა 14.7% შეადგინა, რაც დაახ. 1.2%-ით ნაკლებია 2023 წლის დასაწყისში არსებულ მაჩვენებელზე (15.9%).
გრაფიკი 3. საშუალო საპროცენტო განაკვეთი ეროვნულ ვალუტაში გაცემულ სესხებზე 2016-2024.
წყარო: ეროვნული ბანკი
საზოგადოება და ბანკებში აღნიშნავენ, რომ 2023 წლის დასაწყისიდან ინფლაცია მნიშვნელოვნად მცირდება და 2024 წლის აპრილის თვეში 1.5% შეადგინა, წინა წლის შესაბამის თვესთან შედარებით. რეფინანსირების განაკვეთი ანალოგიურ პერიოდში 11%-დან 8.00%-მდე შემცირდა და შემცირება 2023 წლის მაისიდან დაიწყო.
გრაფიკი 4. ინფლაცია (საშუალო წლიური) და რეფინანსირების განაკვეთი
წყარო: ეროვნული ბანკი, საქსტატი
„საზოგადოება და ბანკების“ აზრით, მონეტარული პოლიტიკის კომიტეტის დღევანდელი გადაწყვეტილება დაკავშირებულია ბოლო დროს ქვეყანაში შექმნილ მდგომარეობასთან. ეროვნული ბანკი ცდილობს გააუმჯობესოს მოლოდინები, იმისდა მიუხედავად, რომ ხელისუფლების გადაწყვეტილება „საფრთხეს უქმნის“ ეკონომიკურ ზრდას და გაცვლით კურსს საშუალოვადიან და გრძელვადიან პერსპექტივაში. წინააღმდეგ შემთხვევაში, ცენტრალური ბანკი, მინიმუმ შეინარჩუნებდა რეფინანსირების განაკვეთს და დამატებით წნეხს არ გამოიწვევდა გაცვლით კურსზე და ინფლაციის შესაძლო ზრდაზე. ასევე, ჯერჯერობით გაურკვეველია ცენტრალური ბანკის პოლიტიკა მოსალოდნელ სანქციებთან დაკავშირებით.
