პარლამენტმა “წამლისა და ფარმაცევტული საქმიანობის შესახებ“ საქართველოს კანონში ცვლილების შეტანის თაობაზე უკვე იმსჯელა. კანონპროექტი 2023 წლიდან მედიკამენტებზე რეფერენტული ფასების დაწესებას გულისხმობს. ცვლილების მიხედვით სახელმწიფო წამლების ღირებულების იმ მაქსიმალურ ზღვარს დაადგენს, რომელზე მაღალ ფასადაც მედიკამენტების რეალიზაცია აიკრძალება. ასევე, დგინდება სამედიცინო და ფარმაცევტული საქმიანობის სახელმწიფო რეგულირების სააგენტოს ვალდებულება, განახორციელოს ფასების ზედამხედველობა.
საკანონმდებლო პაკეტის გათვალისწინებით, აღნიშნულ ფასზე მაღალი ფასით რეალიზაციის შემთხვევებისთვის ადმინისტრაციული პასუხისმგებლობის ზომები დგინდება. რეფერენტული ფასები, პირველ ეტაპზე, ქრონიკული და ონკოლოგიური დაავადებების სამკურნალო პრეპარატებზე დაწესდება, ეტაპობრივად კი ფასების რეგულირების მექანიზმი სხვა ჯგუფის მედიკამენტებზეც გავრცელდება.
ბიზნეს ასოციაციაში ამბობენ, რომ სასამართლო სისტემის გვერდის ავლით ფარმაცევტული პროდუქტის მიმოქცევაზე შესაძლო ზედამხედველობა მნიშვნელოვან რისკებს შეიცავს. ამის მიზეზია ის რომ სიახლეები, სარგებელთან ერთად, ასევე მნიშვნელოვანი რისკების წყარო შეიძლება გახდეს, როგორც ფარმაცევტული კომპანიებისათვის, ასევე თავად მომხმარებლებისათვისაც, მათ შორის მედიკამენტებზე ხელმისაწვდომობისა და მათი ხარისხის კუთხით.
საქართველოს ბიზნეს ასოციაციის აღმასრულებელმა დირექტორმა ლევან ვეფხვაძემ გადაცემა "საქმიან დილაში" თქვა, რომ ასოციაციის მხრიდან აღნიშნულ საკითხზე კითხვები დაისვა. მისი მოსაზრებით, სასურველი იყო რეგულირების ზეგავლენის შეფასების დოკუმენტის მომზადება (RIA), რაშიც ყველა რისკი გაიწერებოდა.
„ბიზნეს ასოციაციის მთავარი წუხილი იყო, რომ თუ სამეწარმეო საქმიანობის კონტროლის შესახებ კანონს ვეხებით, ამ კანონში რაღაც ნორმის გაჩენა და ცვლილების შეტანა მთლიანად ბიზნეს გარემოზე ხომ არ მოახდენს გავლენას. ეს იყო პირველი კითხვა, რომელსაც ვსვამდით და მეორე, როცა რეფერალურ ფასებზე ვსაუბრობთ კითხვა იყო ხელმისაწვდომობის თვალსაზრისით დასმული. შეიძლება ბაზარზე მივიღოთ გარკვეული პრეპარატები, რომელიც შეიძლება გარკვეულ ზღვარზე დაბლა ღირს, მაგრამ ეს ხომ არ გამოიწვევდა გარკვეული მწარმოებლების ბაზრიდან ამოვარდნას, ვისი წარმოების მედიკამენტიც შეიძლება მომხმარებლებისთვის მნიშვნელოვანი იყოს. ჩვენ ასეთი ხელმისაწვდომობა ბაზარზე არ უნდა მოვსპოთ და მომხმარებლებს დავუტოვოთ არჩევანი, იყიდონ იაფიც და ძვირიც.
პირველ ნაწილთან დაკავშირებით პროცესი კონსტრუქციულად წარიმართა და ცალსახად განისაზღვრა, რომ თუ სამეწარმეო კონტროლის ნაწილში ზოგადად რეგულატორს შეუძლია საწარმოში შევიდეს, დააჯარიმოს და საქმიანობა შეაჩეროს, ყველა ჩამოთვლილი სანქცია განახორციელოს ამ შემთხვევაში რეგულატორს მხოლოდ ის კომპეტენცია ექნება, რომელიც მას წამლის და ფარმაცევტული საქმიანობის კანონის შესაბამისად აქვს განსაზღვრული. ეს კომპეტენცია იმას ნიშნავს, რომ მხოლოდ რეფერალურ ფასებთან დაკავშირებით, სასამართლოს გარეშე შეეძლება ჯარიმის დაწერა. აქ ის ნაწილი, რომ შეაჩერა ან დააყადაღა და ა.შ, ეს ნაწილი მოიხსნა, რაც პარლამენტის მხრიდან სწორად გადადგმული ნაბიჯი იყო და ვფიქრობ სწორ ფორმულირებაზე შევჯერდით, რომელიც მთავარ საფრთხეებს ხსნის.
რაც შეეხება მეორე ნაწილს, ანუ რეფერალურ ნაწილს, ჩაიწერა, რომ ამ ჩამონათვალს მთავრობა განსაზღვრავს. მნიშვნელოვანია მეთოდოლოგია კარგად გავიაზროთ, რომელსაც მთავრობა დაამტკიცებს. კარგად უნდა გავიაზროთ და ვნახოთ რა იქნება მედიკამენტების ფასები. სასურველი იყო ეს სამუშაო წინასწარ ჩაგვეტარებინა და RIA მომზადებულიყო. ამ დოკუმენტში უნდა გაიწეროს ყველა რისკი და შეფასდეს პოტენციური გვერდითი ეფექტები. არასწორია, რომ RIA არ იყო მომზადებული და გვქონდა შესაძლებლობა ეს წინა ეტაპზე გაგვევლო“, - ლევან ვეფხვაძე.
