აზიის განვითარების ბანკი (ADB) და ბანკის დონორები შეთანხმდნენ, რომ აზიის განვითარების ფონდის (ADF) 14 და ტექნიკური დახმარების სპეციალური ფონდისთვის (TASF) 8 დამატებით გამოიყოფა 5 მილიარდი აშშ დოლარი ($). აღნიშნულის შესახებ ცნობილი გახდა ADB-ის 57-ე წლიური შეხვედრის ფარგლებში.
ADF არის ADB-ის გრანტების მთავარი წყარო იმ ოპერაციებისთვის, რომლებიც ხორციელდება ყველაზე ღარიბ და მოწყვლად განვითარებად წევრ ქვეყნებში. ფონდის სახსრები ივსება ყოველ ოთხ წელიწადში ერთხელ. ADF 14, რომელიც დაარსებიდან მეცამეტედ იღებს სახსრებს, დააფინანსებს საგრანტო ოპერაციებს 2025-2028 წლებში. ADF 14-სთვის გამოყოფილი სახსრები თითქმის 22%-ით მეტია, ვიდრე ADF 13-ის ფარგლებში ხელმისაწვდომი $4.1 მილიარდი. რაც ნიშნავს, რომ ADB შესაბამის წევრებზე გასცემს დღემდე არსებულ ყველაზე მასშტაბურ ADF გრანტებს. TASF 8-ის გრანტები ხელს შეუწყობს პროექტების მომზადებას, შესაძლებლობების განვითარებას, უზრუნველყოფს ტექნიკურ დახმარებას ან სტრატეგიის კონსულტირებას.
„გრანტები ახლა უფრო მნიშვნელოვანია, ვიდრე ოდესმე, რადგან ჩვენი ყველაზე ღარიბი და მოწყვლადი წევრები ცდილობენ შეცვალონ ბოლო დროს განვითარებული მოვლენების უარყოფი შედეგები და მიიღონ ზომები კლიმატის კრიზისთან საბრძოლველად,“ განაცხადა ADB-ის პრეზიდენტმა მასაცუგუ ასაკავამ. „ეს ღირშესანიშნავი ინვესტიცია მიუთითებს ADF-ის დონორების ADB-სთან უწყვეტ თანამშრომლობაზე განვითარების გადაუდებელი გამოწვევების დასაძლევად მათთვის, ვისაც ეს ყველაზე მეტად სჭირდება.“
ADF 14-ის პრიორიტეტია დახმარება გაუწიოს იმ პატარა, განვითარებად კუნძულოვან სახელმწიფოებს, რომლებიც მოწყვლადი არიან განსაკუთრებით კლიმატის ცვლილების მიმართ, და მყიფე, კონფლიქტის ზემოქმედების ქვეშ მქოფ ქვეყნებს.
ADF 14 განაგრძობს უმნიშვნელოვანესი როლის შესრულებას კლიმატის ცვლილებასთან ადაპტაციისა და სტიქიური უბედურებების შემცირების კუთხით. ფონდი მასშტაბურ დახმარებას აღმოუჩენს რეგიონალურ თანამშრომლობას და განაგრძობს დახმარების გაფართოებას საზოგადოებრივი კეთილდღეობისთვის, საგანგებო სიტუაციებში კრიზისებზე რეაგირების შესაძლებლობების გამოყენებით. ასევე, ხელს შეუწყობს ტრანსფორმაციულ გენდერულ მოქმედებას და საგანგებო სიტუაციებში კრიზისებზე საპასუხო მექანიზმის შემუშავებას.
დაფინანსების $2.5 მილიადი, ანუ 51% შეივსება დონორების კონტრიბუციით, მათ შორის იქნება ორი ახალი ქვეყანა: საქართველო და სომხეთი. ADB მნიშვნელოვნად გაზრდის ADF-ში საკუთარი შენატანის წილს წმინდა მოგებიდან ანუ ADF 13-ის ფარგლებში გამოყოფილი $1.2 მილიარდისგან განსხვავებით, ADF 14 თითქმის $1.6 მილიარდს მიიღებს, რაც 35%-იანი ზრდა იქნება. დარჩენილი $0.9 მილიარდს შეადგენს ADF-ის წინა ციკლებისა და ლიკვიდური ინვესტიციებისგან მიღებული სახსრები. პარალელურად, ADB გეგმავს $16.7 მილიარდის ოდენობის შეღავათიანი სესხების გაცემას. აღნიშნულ სესხებს ექნება დაბალი საპროცენტო განაკვეთი ხანგრძლივი გადახდის ვადაზე, ADF 14-ის მოქმედების პერიოდში. მთლიანობაში, ADB შეძლებს დაახლოებით $8 დოლარის გრანტისა და შეღავათიანი სესხის გაცემას დონორების მიერ გაღებულ ყოველ 1 დოლარიან კონტრიბუციაზე.
ADB-ის მიზანია, ხელი შეუწყოს აზიისა და წყნარი ოკეანის რეგიონის წარმატებულ, მრავალმხრივ, მედეგ და მდგრად განვითარებას. ამავდროულად, ის აგრძელებს მუშაობას რეგიონში უკიდურესი სიღარიბის აღმოსაფხვრელად. 196 წელს დაარსებული ორგანიზაცია აერთიანებს 68 ქვეყენას, მათ შორის 49 აზიის რეგიონიდანაა წარმოდგენილი.
შენიშვნები:
ქვემოთ ჩამოთვლილმა დონორებმა განაცხადეს ADF 14-ში კონტრიბუციის შესახებ: სომხეთი; ავსტრალია; ავსტრია; კანადა; დანია; ფინეთი; საფრანგეთი; საქართველო; გერმანია; ჰონგ კონგი; ჩინეთი; ინდოეთი; ინდონეზია; ირლანდია; იტალია; იაპონია; ლუქსემბურგი; მალაიზია; ნიდერლანდები; ახალი ზელანდია; ნორვეგია; ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკა; ფილიპინები; პორტუგალია; კორეის რესპუბლიკა; ესპანეთი; შვედეთი; შვეიცარია; ტაიპეი, ჩინეთი; თურქეთი; დიდი ბრიტანეთი; და ამერიკის შეერთებული შტატები.
ქვემოთ ჩამოთვლილი განვითარებადი წევრი სახელმწიფოები არიან ADF 14-ის მთავარი გრანტის მიმღებები: მიკრონეზიას ფედერალური შტატები; კირიბატი; ყირგიზეთის რესპუბლიკა; მალდივები; მარშალის კუნძულები; ნაურუ; სამოა; სოლომონის კუნძულები; ტაჯიკეთი; ტონგა; ტუვალუ; და ვანუატუ. გრანტები ხელმისაწვდომი იქნება ავღანეთისა და მიანმარის მოსახლეობის მხარდასაჭერად; და ტრანსფორმაციის პროექტების მხარდასაჭერად შემდეგ ქვეყნებში: ბანგლადეში; ბუტანი; კამბოჯა; კუკის კუნძულები; ფიჯი; ლაოსის სახალხო დემოკრატიული რესპუბლიკა; მონღოლეთი; ნეპალი; ნიუე; პაკისტანი; პალაუ; პაპუა ახალი გვინეა; შრი-ლანკა; ტიმორ-ლესტე; და უზბეკეთი.
