ციფრული აქტივების ისტორიაში ყველაზე მნიშვნელოვანი დავა კრიპტოკომპანიის გამარჯვებით დასრულდა. ამერიკის შეერთებული შტატების ფედერალურმა მოსამართლემ, ანალიზა ტორესმა ისტორიული გადაწყვეტილება მიიღო და კრიპტოვალუტა XRP გაამართლა.
საქმე ეხება 2020 წელს დაწყებულ დავას, რომლის მიხედვით, XRP-ის შემქმნელ კომპანია Ripple-ს ბრალად ედებოდა ფასიანი ქაღალდების უნებართვოდ გამოშვება და ამერიკული კანონმდებლობის დარღვევა.
მოსამართლის განცხადებით, XRP თავისი არსით ფასიანი ქაღალდი ანუ Security არ არის და ამიტომაც ფასიანი ქაღალდების მარეგულირებელი კომისიის (SEC) საჩივარიც უსაფუძვლოა.
მოსამართლის მიერ XRP-ის რაობის დადგენას ინდუსტრიისათვის კრიტიკული მნიშვნელობა აქვს, რადგან ეს გადაწყვეტილება მომავალში პრეცედენტულად იქნება განხილული და სხვა მრავალ სასამართლო დავაზეც გავრცელდება.
ამ დავის საკვანძო ნაწილი სწორედ კრიპტოვალუტის სტატუსს უკავშირდება. მოგეხსენებათ, ამერიკელ თუ ევროპელ კანონმდებლებს ჯერაც ვერ განუსაზღვრავთ, თუ რა კატეგორიას უნდა მიაკუთვნონ კრიპტოაქტივები.
ნაწილი მიიჩნევს, რომ კრიპტოვალუტები ფასიან ქაღალდებად (Securities) უნდა იქნეს განხილული. მეორე ნაწილი თვლის, რომ კრიპტოვალუტები თავისი არსით ყველაზე მეტად საბირჟო საქონელს (Commodities) ჰგვანან. ამ არგუმენტს განსაკუთრებით ამყარებს ბიტკოინისა და ოქროს მსგავსება. აგრეთვე არსებობს მოსაზრება, რომ კრიპტოვალუტები საერთოდაც ჩვეულებრივ ვალუტებად (Currencies) უნდა განვიხილოთ. მარეგულირებლების ნაწილი კი თვლის, რომ ციფრული აქტივებისათვის (Digital Assets) საერთოდ ახალი კატეგორია უნდა შეიქმნას და კრიპტოაქტივებიც ამ კატეგორიაში მოექცნენ.
ყოველ ზემოხსენებულ კატეგორიას თავისი სპეციფიკა და უპირატესობა აქვს, კრიპტოვალუტებისათვის ყველაზე არასასურველი კი ფასიანი ქაღალდების კატეგორიაა, რომელიც თავისი არსით ყველაზე მკაცრადაა რეგულირებული. საფონდო ბირჟებისა და ფასიანი ქაღალდების მარეგულირებელი კომისია ამერიკაში ყველაზე აგრესიულ და მკაცრ ორგანოდ ითვლება, რომელიც მონიტორინგს საფონდო ბირჟებს უწევს. თუკი მოსამართლე კომისიის საჩივარს დააკმაყოფილებდა და XRP-ის ფასიან ქაღალდად ჩათვლიდა, მაშინ მის გამომშვებ კომპანიას ისეთივე რეგულაციებს დაცვლა მოუწევდა, როგორიც, მაგალითად: Apple-ს, Microsoft-სა და JPMorgan-ს უწევს. ცხადია, ასეთ მკაცრ რეგულაციებთან მორგება კრიპტოკომპანიებისათვის უბრალოდ წარმოუდგენელია.
მართალია, მოსამართლეს თავად არ განუსაზღვრავს, თუ რა კატეგორიას უნდა მიეკუთვნოს კრიპტოვალუტები, თუმცა ამ გადაწყვეტილებით საფონდო ბირჟების მარეგულირებელ კომისიას მნიშვნელოვნად შეეზღუდა გავლენის სფერო, რაც ინდუსტრიისათვის უდიდეს გამარჯვებად უნდა ჩაითვალოს.
ამერიკული სასამართლოს გადაწყვეტილება პრეცედენტულად იქნება განხილული როგორც თავად ამერიკაში, ასევე ევროპისა და მთელი მსოფლიოს მასშტაბით. თავად ამ შინაარსის დავა კი არა მარტო კომპანია Ripple-ს, არამედ თითქმის ყველა კრიპტოაქტივს ეხება.
