პარლამენტის საფინანსო-საბიუჯეტო კომიტეტმა „სეკიურიტიზაციის შესახებ“ კანონპროექტის, საჯარო-კერძო დიალოგის საპარლამენტო პლატფორმის ფარგლებში, სამუშაო შეხვედრა გამართა - ამის შესახებ ინფორმაციას თავად კომიტეტი ავრცელებს.
კომიტეტის თავმჯდომარის, ირაკლი კოვზანაძის განცხადებით, მსგავსი შეხვედრების მიზანია პარლამენტის წევრებმა წინასწარ, კანონპროექტის განხილვამდე სრულყოფილი და ამომწურავი ინფორმაცია მიიღონ, რისი ტრადიციაც კომიტეტს აქვს.
ირაკლი კოვზანაძის განცხადებით, კანონპროექტის განხილვებს პარლამენტი მომავალი წლიდან დაიწყებს.
"ბევრი დეტალია დასაზუსტებელი, ვფიქრობ, კანონპროექტი საინტერესოა იმ თვალსაზრისით, რომ კაპიტალთან ხელმისაწვდომობას ზრდის და რესურსების ალტერნატიული მოძიების საშუალებას იძლევა,“ - აღნიშნა ირაკლი კოვზანაძემ.
რა არის სეკიურიტიზაცია? - კანონპროექტის განმარტებითი ბარათის მიხედვით:
"სეკიურიტიზაციის გარიგება წარმოადგენს დაფინანსების მაძიებელი სუბიექტისათვის საბანკო დაფინანსების ერთ-ერთ ალტერნატიულ წყაროს. საქართველოში დაფინანსების მოპოვების მსურველი სუბიექტები, დაფინანსების სხვა წყაროების სიმწირის გამო, დაფინანსების მთავარ წყაროდ განიხილავენ კომერციული ბანკების სესხებს, თუმცა კაპიტალის ბაზრის განვითარებასთან ერთად ნელ-ნელა იზრდება სასესხო ფასიანი ქაღალდის გამოშვების მიმართაც ინტერესი. სეკიურიტიზაციის ტრანზაქციის განხორციელებით, ინიციატორი - სუბიექტი, რომელსაც საბაზისო აქტივი საკუთარი საბალანსო უწყისიდან გადააქვს სპეციალურ მიზნობრივ ერთეულში, ამ საბაზისო აქტივების გადატანის ნაცვლად იღებს ფულად სახსრებს.
აღნიშნული საბაზისო აქტივი წარმოადგენს საკრედიტო პოზიციას - კერძოდ ინიციატორი სუბიექტის ნებისმიერ სამომავლო შემოსულობას, რომელიც განჭვრეტადია და წარმოქმნილია ხელშეკრულებიდან, მოთხოვნის უფლებით მესამე პირების მიმართ, წინასწარ განსაზღვრული პერიოდულობით.
სეკიურიტიზაციის ფარგლებში აღნიშნული მოთხოვნის უფლებების დათმობა ხდება სპეციალური მიზნობრივი სუბიექტის სასარგებლოდ, რომელიც ხდება აღნიშნული საბაზისო აქტივების მესაკუთრე, მოთხოვნის დამთმობი მხარისათვის (ინიციატორი) ფულადი სახსრების გადაცემის სანაცვლოდ. შედეგად, სპეციალური მიზნობრივი სუბიექტი აღნიშნული აქტივების გამოყენებით უშვებს სასესხო ფასიან ქაღალდებს, რომლებიც ხელმისაწვდომი ხდება ინვესტორებისათვის. სეკიურიტიზაციის შედეგად გამოშვებული სასესხო ფასიანი ქაღალდის შემძენ ინვესტორს, თავის მხრივ, წვდომა უჩნდება იმგვარ ფასიან ქაღალდზე, რომელიც მისთვის სხვაგვარად ხელმისაწვდომი არ იქნებოდა. მაგალითად, ინვესტორს შეეძლება იმგვარი ფასიანი ქაღალდის შეძენა, რომლის პერიოდული დაბრუნებადი ფულადი სახსრები შესაძლებელია გამომდინარეობდეს იმ ვალდებულებებიდან, რომლებიც მესამე პირებს გააჩნიათ აქტივების გადამცემი კომპანიის მიმართ. მსგავსი ფასიანი ქაღალდის ფლობამ შესაძლებელია ხელი შეუწყოს ინვესტორთა პორტფელის დივერსიფიცირებას.
დღეს ასეთი ტიპის გარიგების განხორციელება არ არის ბაზარზე შესაძლებელი, რადგან არ რეგულირდება მხარეთა შორის ფუნქცია-მოვალეობები, არ არის იდენტიფიცირებული რა სახის საბაზისო აქტივები შეიძლება გამოყენებულ იქნას ამგვარ გარიგებაში და ასევე არ ჩანს თუ როგორ ხორციელდება აქტივების სპეციალური მიზნობრივი სუბიექტისათვის გადაცემა და სხვა. აღნიშნულის არ არსებობით კი ამგვარი გარიგების განხორციელება მაღალი რისკის შემცველია და შესაბამისად ისეთი სუბიექტი, რომელსაც შეეძლო საბაზისო აქტივების გაყიდვით მიეღო დაფინანსება ვერ ისარგებლებს სეკიურიტიზაციით და მისი დაფინანსების წყაროები ისევ შეზღუდული იქნება. აგრეთვე, პრობლემას წარმოადგენს ასეთ გარიგებაში საბაზისო აქტივების გადაცემის ვალიდურობა, კერძოდ იმისათვის რომ სეკიურიტიზაცია ნამდვილად შედგეს, ისეთ გარიგებაში როდესაც აქტივები სრულად გადადის სპეციალურ მიზნობრივ სუბიექტზე, უნდა ცხადად დგინდებოდეს აქტივების ინიციატორის საბალანსო უწყისიდან გადატანა ე.წ. true sale-ი, რათა ინვესტორი რომელიც შეიძენს ასეთ ფინანსურ ინსტრუმენტს, არ გახდეს ინიციატორის კრედიტორების მოთხოვნით შებოჭილი. აღნიშნული სეკიურიტიზაციის გარიგებაში ცნობილია, როგორც bankruptcy remoteness და აღნიშნული საჭიროა იმისათვის, რომ ინვესტორები დარწმუნებულები იყვნენ, რომ სეკიურიტიზაციის გარიგებაში მონაწილე აქტივები, სრულად და უპირობოდ არის გამოცალკევებული ინიციატორისაგან".
