#ინვესტორისხმა - ასე ჰქვია გადაცემა „Forbes კვირისა" და TheCheckpoints-ის ახალ რუბრიკას, რომლის ფარგლებშიც BMG-ის ბელგიელი ჟურნალისტი გიომ მულარტი საქართველოს ბიზნესგარემოზე უცხოელი ინვესტორების მოსაზრებებს თუ შეფასებებს მოისმენს და გაგიზიარებთ.
58 წლის გროდ ვან ილი ნიდერლანდების სამეფოდანაა. მისთვის ყოფილი საბჭოთა კავშირის ქვეყნები ნაცნობია. ის 20 წელზე მეტია საქართველოში ბევრ დიდ პროექტშია ჩართული, მაგალითად, როგორც ჟაკ ფლერი - "ბორჯომში." ასევე უძრავი ქონებისა და სავაჭრო ცენტრების მიმართულებითაც საქმიანობს.
გროდ ვან ილი BMG-სთან იმ გამოწვევებზე საუბრობს, რაც საქართველოში ბიზნესის კეთების მიმართულებით არსებობს. ბიზნესმენს ერთ-ერთ მთავარ პრობლემად გადაწყვეტილებების მიღების გაჭიანურებაა. მას რჩება შთაბეჭდილება, რომ ამ ქვეყანაში გადაწყვეტილებებს მხოლოდ რამდენიმე ადამიანი იღებს. „მე ერთ-ერთ პროექტში ვარ ჩართული, რომელიც ცდილობს „მაკდონალდსის“ დრაივ-ინის აშენებას. ექვს თვეზე მეტია ველოდებით ნებართვას, რადგან სახელმწიფო გვეუბნება, რომ დრაივ-ინის გზაზე მოძრაობა არ არის სწორად დალაგებული“, - ყვება ის.
„ვფიქრობ, ეს მნიშვნელოვანია. შეგიძლია გააკეთო ის, რაც გინდა, მაგრამ შენ თვითონ უნდა გააკეთო. ნუ ელით, რომ მთავრობა, ადგილობრივი ხელისუფლება დაგეხმარებათ. როდესაც გვერდით გყავს სწორი ხალხი, სწორი პარტნიორები, შეიძლება სულაც არ იყვნენ ქართველი პარტნიორები, აქ ბევრი რამის გაკეთება შეგიძლია. მაშინაც კი, თუ არ დაგეხმარებიან, შენს საწინააღმდეგოდ მაინც არ იმოქმედებენ. ვფიქრობ, ეს მნიშვნელოვანია.
საბანკო სისტემა აქ საკმაოდ დახვეწილია. გარემო ძალიან, ძალიან სასიამოვნოა. კარგი კლიმატია. არ ვიცი ეს რამდენადაა ინვესტიციის ჩადების მოტივი, მაგრამ ეს ქვეყნისთვის პლუსია. ცხადია, უარყოფითი გარემოებებიც არსებობს. მე გაგაფრთხილებდით, რომ არ მოელოდეთ მთავრობისგან დიდ დახმარებას. მიუხედავად იმისა, რომ ისინი აქტიურად ამბობენ, რომ დაგეხმარებიან, ეს მაინც რთული საკითხია;
როდესაც ქართველ ხალხთან მუშაობთ, მათ ყოველთვის სურთ თავიანთი ოჯახის ჩართვა ბიზნესში. როდესაც თქვენ გყავთ პარტნიორი ან ადამიანი, რომელთან ერთადაც გარკვეულ საქმიანობაში ხართ ჩართული, ისინი ყოველთვის წარგიდგენენ თავიანთ ოჯახის წევრს, რომელიც, როგორც წესი, სულაც არ არის შესაფერისი სამუშაოსთვის. ქართველები არ არიან პუნქტუალურები. ასე რომ, თუ ერთი საათს დააგვიანებენ... ასე ხდება ხოლმე.
ქვეყნაში არსებობენ პროფესიონალები. მაგრამ, უნდა ვთქვა, სახლი არ ააშენებინოთ ქართველს, სახლის შენება დაასრულებინეთ ქართველს, რადგან ისინი ნიჭიერი და არტისტულები არიან - მხატვრობაში, ხელოვნებაში, მუსიკაში... ამ შენობასაც თუ შეხედავთ, მიხვდებით როგორ შეასრულეს. მათ ამის გაკეთება ნამდვილად შეუძლიათ. ჩამოიტანეთ თქვენი უნარები, იდეები და ფული, მაგრამ იპოვნეთ სწორი პარტნიორი. არ დაიწყოთ ბიზნესი მარტომ. არ გირჩევდით უბრალოდ ფულის ჩადებას და წასვლას. დარჩით ან იპოვნეთ ვინმე სანდო ადამიანი, რომელიც აქ ორ წელზე მეტია ცხოვრობს.
ადამიანი, რომელმაც იცის ბიზნესი, ადამიანი, რომელსაც ენდობით. იპოვნეთ სწორი პარტნიორი. ეს არ არის ახალი ქვეყანა, მაგრამ ის განვითარების შუა ეტაპებზეა. საქართველო არ არის ისე შორს, როგორც რუსეთია და მას სურს იყოს ევროპასთან ახლოს. შესაბამისად, საქართველო ცდილობს ევროპული სტანდარტების დანერგვას. ბანკები ევროპული სტანდარტებისაა. მე ვიტყოდი, რომ რეგისტრაციის სისტემა აქ ძალიან მარტივია.
სიმართლე გითხრათ, ბოლო ორი, სამი წლის განმავლობაში, ჩვენ ვხედავთ გარკვეულ პოლიტიკურ კრიზისს, არჩევნებისა და თავად მთავრობის კომპეტენციის გამო. ვფიქრობ, მთავრობაში მხოლოდ რამდენიმე ადამიანი იღებს გადაწყვეტილებას. ეს ნიშნავს, რომ ბევრი ადამიანი არ იღებს ამ გადაწყვეტილებებს და ხალხს ეშინია გადაწყვეტილებების მიღების. მე ერთ-ერთ პროექტში ვარ ჩართული, რომელიც ცდილობს „მაკდონალდსის“ დრაივ-ინის აშენებას. ექვს თვეზე მეტია ველოდებით ნებართვას, რადგან სახელმწიფო გვეუბნება, რომ დრაივ-ინის გზაზე მოძრაობა არ არის სწორად დალაგებული. ჩვენ მივმართეთ საქართველოში არსებულ ერთადერთ ექსპერტს, რომელიც სახელმწიფოს ხშირი მრჩეველია მსგავს საკითხებში. მან თქვა, რომ ყველაფერი რიგზეა, მაგრამ სადღაც მთავრობის შიგნით, ადგილობრივი ხელისუფლების შიგნით, ვინც გადაწყვეტილება უნდა მიიღოს, ვერ ბედავს ამ გადაწყვეტილების მიღებას. ეს არის პრობლემა. ეს ხდება იმიტომ, რომ იერარქიაში ამ ადამიანის ზემოთ მდგომი პირი ალბათ შვებულებაშია ან სხვა მიზეზითაა შეფერხებული. ეს ტიპიური საქართველოს ქეისია ამ მომენტისთვის. სიმართლე გითხრათ, ადრე ამაზე უკეთესი ვითარება იყო. ახლა ხალხს ეშინია გადაწყვეტილების მიღების. ყველაფერი კი ნებართვების საფუძველზე ხდება. აქ ნებართვის გარეშე ვერაფერს გააკეთებ. ზოგჯერ, ეს ნებართვა სწრაფად მოდის, ზოგჯერ კი წლები სჭირდება“, - აცხადებს გროდ ვან ილი.
