ევროპული ბიზნეს ასოციაციის (EBA) მიერ გამოქვეყნებული კვლევის თანახმად, საქართველოში ბიზნესისთვის მთავარი გამოწვევა პოლიტიკური არასტაბილურობაა, რასაც ორგანიზაციის მიერ გამოკითხული 200-მდე ევროპული კომპანია მთავარ ხელისშემშლელ ფაქტორად ასახელებს.
გამოკითხული ბიზნესებიდან 76.8% მთავარ გამოწვევად სწორედ პოლიტიკურ არასტაბილურობას ასახელებს. მეორე ადგილზეა სამუშაო კადრების დეფიციტი და მათი არასაკმარისი უნარები, რომელსაც ბიზნესის კეთებისთვის მთავარ გამოწვევად გამოკითხული ბიზნესის 65.9% ასახელებს. მესამე ადგილს კი არაეფექტიანი სასამართლო სისტემა იკავებს 58%-ით.
ანგარიშში განსაკუთრებული აქცენტი კეთდება საქართველოს პოლიტიკურ არასტაბილურობაზე, რაც პირდაპირ აისახება ბიზნეს გარემოზე. კომპანიები გამოთქვამენ უკმაყოფილებას ხელისუფლების არათანმიმდევრული პოლიტიკისა და ინსტიტუციური სისუსტეების გამო, რაც საინვესტიციო კლიმატს ასუსტებს.
კვლევის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი მიგნება არის კვალიფიციური სამუშაო ძალის მწვავე დეფიციტი, რამაც გამოიწვია ბიზნესების წლიური შემოსავლის 55.6 მილიარდი ლარის დანაკარგი. მაღალი ემიგრაცია და შეუსაბამო საგანმანათლებლო პროგრამები კიდევ უფრო ამძიმებს ამ საკითხს. მიუხედავად მაღალი ხარჯებისა, პერსონალის შიდა ტრენინგებში ინვესტირება ბიზნესისათვის დადებით შედეგებს იძლევა, რაც ადასტურებს, რომ შრომითი რესურსების განვითარება მდგრადობის მთავარი მამოძრავებელი ძალაა.
კვალიფიციური სამუშაო ძალის დეფიციტის ზეგავლენა:
- მშპ-ის დანაკარგი: -26% წლიურად
- დამატებული ღირებულების დეფიციტი: -21.2 მილიარდი ლარი
- არარეალიზებული ბიზნეს შემოსავალი: -55.6 მილიარდი ლარი
"მიუხედავად იმისა, რომ ევროკავშირი საქართველოს უდიდესი სავაჭრო პარტნიორად რჩება, ევროკავშირში ექსპორტი 2023 წელს 18%-ით შემცირდა, ძირითადად შემდეგი მიზეზების გამო:
- ევროკავშირის სტანდარტების შესაბამისობის მაღალი ხარჯები
- ევროპული სერტიფიცირების აკრედიტებული ლაბორატორიების ნაკლებობა
- ბიზნესის მიერ მარეგულირებელი ჩარჩოების შეზღუდული ცოდნა
გარდა ამისა, მცირე და საშუალო საწარმოები, ზრდის მიუხედავად, კვლავაც აწყდებიან არასაკმარისი ეკონომიკური შენატანების პრობლემას და მათი წვდომა ევროკავშირის ბაზრებზე პრობლემად რჩება.
ანგარიშში ხაზგასმითაა აღნიშნული სასამართლო და საგანმანათლებლო რეფორმების დაჩქარების აუცილებლობა ბიზნესის ნდობის გასაზრდელად. საგანმანათლებლო დაწესებულებებმა მჭიდროდ უნდა ითანამშრომლონ კერძო სექტორთან, რათა უნარების განვითარების პროგრამები ბაზრის მოთხოვნებზე იყოს მორგებული. ამავდროულად, ეკონომიკური პოლიტიკისა და სავაჭრო ინფრასტრუქტურის გაუმჯობესება გადამწყვეტ როლს ითამაშებს საქართველოს ევროკავშირის ბაზარზე ინტეგრაციაში.
საქართველოს ბიზნეს გარემოს 2024 წლის ევროკავშირის ანგარიში კომპლექსურ სურათს ხატავს. მიუხედავად იმისა, რომ ეკონომიკური ზრდა გრძელდება, მას ჩრდილავს პოლიტიკური გაურკვევლობა, სამუშაო ძალის დეფიციტი და სავაჭრო ბარიერები. იმპულსის შესანარჩუნებლად, საქართველომ უნდა გადაჭრას ეს სტრუქტურული პრობლემები – განსაკუთრებით სამუშაო ძალის განვითარების კუთხით – გრძელვადიანი სტაბილურობის და ევროკავშირის ბაზარზე წვდომის უზრუნველსაყოფად,"- ნათქვამია კვლევის შემაჯამებელ მიმოხილვაში.
