პარლამენტში, ევროპასთან ინტეგრაციის კომიტეტის სხდომაზე უცხოელებისთვის სუროგაცია/დონაციის აკრძალვის შესახებ კანონპროექტს განიხილავენ, რომელსაც ჯანდაცვის მინისტრის მოადგილე, თამარ გაბუნია წარადგენს.
ადამიანის რეპროდუქციის და ემბრიოლოგიის ასოციაციის რეგისტრირებულ ლობისტს პარლამენტში, ზვიად კორძაძეს საკითხზე არაერთი კითხვა აქვს. მან ჯანდაცვის მინისტრის მოადგილისგან მოითხოვა განმარტება, თუ რატომ არ ითვალისწინებს კანონპროექტი ევროპული ქვეყნების გამოცდილებას.
„კანონპროექტში წერია, რომ ბიუჯეტის ხარჯი 50 ათასი ლარით მოიმატებს, გაქვთ თუ არა დათვლილი, ან რატომ გამოგრჩათ იმ შემოსავლების კლება, რომელიც იქნება ბიუჯეტისთვის, რასაც მოიტანს უცხოელებისთვის სუროგაციის აკრძალვა? ჩვენი დათვლით, დაახლოებით 300 მლნ დააკლდება ქვეყანას ყოველი წელს. სწორია თუ არა, რომ ევროდირექტივები საერთოდ არ ეხება სუროგაციას. სუროგაციის და დონაციის დროს ძირითადი შემთხვევები არის, როცა მშობლები დაბადებული ბავშვის გენეტიკური მშობლები არიან. თქვენ რა შემთხვევებსაც საფრთხედ წარმოადგენთ ამ საკითხს, ეს არის ის შემთხვევები, როცა დონაციის და სუროგაციის დროსაც პოტენციური მშობელი არ არის გენეტიკურ კავშირში მყოფი ბავშვთან - რატომ არ შეიძლება ეს ორი ნაწილი გავმიჯნოთ?
წარმოაჩენთ საკითხს ისე, რომ ზოგიერთ ევროპულ ქვეყნებში აკრძალულია სუროგაცია და ეს ასეც არის, თუმცა ხართ თუ არა ინფორმირებული ევროსასამართლოს გადაწყვეტილების შესახებ, რომელიც საფრანგეთს ეხება? საფრანგეთი სხვა ქვეყანაში დაბადებულ სუროგაციით დაბადებულ ბავშვებს უქმნიდა პრობლემებს და სახელმწიფოს ევროსასამართლომ ასეთი ბავშვების მშობლების სამართლებრივი რეგისტრაცია დაავალა. ანუ, პრობლემა რაშია, თუნდაც იმ ქვეყნებში ხდებოდეს ამ ბავშვების გასვლა, რომლებშიც სუროგაცია დაშვებული არ არის? რას ვუშვრებით შერეულ წყვილებს? ისეთი ფორმით არის ჩაწერილი აკრძალვა, რომ არათუ სუროგაცია/დონაციას, არამედ ნებისმიერ სამედიცინო პროცედურას კრძალავთ უცხოელისთვის.
ამ საკითხების გამიჯვნა ხომ არ არის შესაძლებელი? იმის თქმა, რომ ქართული კანონმდებლობა უფრო მეტად იზრუნებს მშობელზე, ვიდრე გენეტიკური მშობელი, ცოტა უხერხულია. ხომ არ შეიძლება ამ საკითხის გამოყოფა და ამაზე საუბარი? დარგი ახლა რომ იქმნებოდეს, სხვა საკითხი იქნებოდა, ხომ არ ფიქრობთ, რომ უცხოელებისთვის აკრძალვა დარგს მოკლავს? ქართველებს მომსახურება ძალიან გაუძვირდებათ იმ უბრალო მიზეზის გამო, რომ კლინიკები ვეღარ შეიძენენ სამედიცინო მოწყობილობებს. იმ ქვეყნებში, სადაც სუროგაცია დაშვებულია, სადმე არის თუ არა მოქალაქეობის ნიშნით შეზღუდვა?“, - განაცხადა კორძაძემ.
სუროგაციის ამკრძალავი საკანონმდებლო პაკეტის მიხედვით, მედიცინის დახმარებით რეპროდუქციული სერვისების ბენეფიციარი მხოლოდ საქართველოს მოქალაქეები შეიძლება იყვნენ. ამასთან, კანონის მიხედვით, საქართველოს მოქალაქეებისთვის სუროგაციის სერვისის მიწოდება სუროგატი დონორისგან მხოლოდ უანგაროდ უნდა მოხდეს. შესაბამისად, სუროგატი დედებისთვის მატერიალური სარგებლის შეთავაზება კანონით იზღუდება.
კანონპროექტის მიხედვით, სუროგაციის და სხვა რეპორუქციული სამედიცინო სერვისების (რომლებიც კანონპროექტშია ჩამოთვლილი) ბენეფიციარები მხოლოდ 55 წლამდე პირები შეიძლება იყვნენ.
აქვე აღსანიშნავია, რომ კანონით იკრძალება პროცედურები, რომელიც ინვიტრო განაყოფიერებას ეხება.
