საშემოსავლო გადასახადსა და სხვა გადასახადებში დაგეგმილი საგადასახადო შეღავათები პარლამენტმა მე-3 მოსმენით დაამტკიცა, შესაბამისად, მთავრობის მიერ ანტიკირიზისული პროგრამის ფარგლებში წარდგენილი ცვლილებები უკვე ძალაშია. მათ შორის უკვე მოქმედია 750 და 1500 ლარამდე ყოველთვიურ ხელფასზე დაწესებული შეღავათები, ცვლილებები ქონების გადასახადთან და დღგ-სთან მიმართებით.
აუდიტორული კომპანია Kreston Papiashvili-ს აღნიშნულ შეღავათებთან და მათ სამართლებრივ დეტალებთან დაკავშირებით ახალ შეფასებას აქვეყნებს, რომელსაც BMG სრულად წარმოგიდგენთ:
"1. 1500 ლარამდე ხელფასის გაცემისას 750 ლარამდე თანხის საშემოსავლო გადასახადისგან განთავისუფლება - საქართველოს მთავრობის, ფინანსთა სამინისტროსა და შემოსავლების სამსახურის მხრიდან თავდაპირველად გაკეთებული იქნა განცხადება იმის შესახებ რომ 1 მაისიდან 6 თვის გამავლობაში 1500 ლარამდე ხელფასის გაცემისას 750 ლარამდე ხელფასის საშემოსავლოსგან განთავისუფლების შესახებ რამაც დიდი გაუგებრობა და აზრთა სხვადასხვაობა გამოიწვია, ვინაიდან საშემოსავლო გადასახადისგან განთავისუფლების შემთხვევაში შრომით ხელშეკრულებაში დარიცხული ხელფასის არსებობის შემთხვევაში საშემოსავლო გადასახადი შესაძლოა დაქირავებული ფიზიკური პირისთვის ყოფილიყო დასაბრუნებელი, რაც ამ უკანასკნელ შემთხვევებში შპს-სთვის ვერანაირი შეღავათის მომცემი ვერ იქნებოდა სახელფასო ხარჯების შემცირების მხრივ.
ამის შემდგომ მალევე გამოჩნდა მეორე კანონპროექტი რომელიც საბოლოოდ დამტკიცებული იქნა კიდეც პარლამენტის მიერ. კანონის უკანასკნელი რედაქციით არანაირ საშემოსავლო გადასახადისგან გათავისუფლებაზე აღარ არის საუბარი! საუბარია იმაზე რომ თუ თვის განმავლობაში თითო დამქირავებელთან ფიზიკურ პირზე გაცემული ხელფასი არ აღემატება 1500 ლარს მაშინ 750 ლარამდე თანხაზე დამქირავებელი დაუკავებს საშემოსავლო გადასახადს დაქირავებულს თუმცა აღნიშნულ თანხას აღარ გადაიხდის ბიუჯეტში! ასე რომ, ვთქვათ დამქირავებელი შპს დაუკავებს საშემოსავლოს თანამშრომელ ფიზიკურ პირს მაგრამ თვითონ დაიტოვებს და ბიუჯეტში არ გადაიხდის. შინაარსობრივად ეს უკანასკნელი აღარ არის საშემოსავლო გადასახადისგან განთავისუფლება ვინაიდან თუ ფიზიკური პირი თავისუფლდება საშემოსავლო გადასახადისგან მაშინ ხელფასის გაცემისას გადახდის წყაროსთან დაკავება საერთოდ არ უნდა მოხდეს. მეორე მხრივ, გადახდის წყაროსთან დასაკავებელი გადასახადის შინაარსიდან გამომდინარე თუ ადგილი აქვს საშემოსავლოს დაკავებას დამქირავებლის მხრიდან ის აუცილებლად უნდა იქნას გადახდილი ბიუჯეტში და წყაროსთან დაკავების პრინციპიდან გამოდინარე არ უნდა იქნას „მითვისებული“ დამქირავებლის მიერ, თუმცა შექმნილი მძიმე ვითარებიდან გამომდინარე კანონმდებელმა ეს უკანასკნელი გამონაკლისის სახით დაუშვა და მისცა დამქირავებელს უფლება თავისთვის დაეტოვებინა გადახდის წყაროსთან დაკავებული საშემოსავლო გადასახადი, რაც გულწრფელად რომ ითქვას ერთგვარ ანომალიას წარმოადგენს საგადასახადო დაბეგვრაში თუმცა შექმნილი ვითარებიდან გამომდინარე დაეხმარება კერძო სექტორის კომპანიებს სახელფასო დანახარჯების შემცირებაში.
გარდა ამისა, პირველ რედაქციაში პირდაპირ იყო მინიშნება იმის შესახებ, რომ აღნიშნულ თანხებში (1500 და 750 ლარი) არ შედის საშემოსავლოსგან გათავისუფლებული შემოსავალი რამაც გამოიწვია გაუგებრობა იმასთან დაკავშირებით შედის თუ არა 1500 ლარში ე.წ. საპენსიო შენატანების თანხები. უნდა აღვნიშნოთ რომ დამტკიცებული კანონმდებლობის საბოლოო რედაქციაში აღარ არის ასეთი ჩანაწერი და იგულისხმება რომ 1500 ლარში ყველანაირი შემოსავალი შეიტანება მ.შ. გადასახადისგან გათავისუფლებული შემოსავლებიც.
აღნიშნულის გარდა პრაქტიკაში გასათვალისწინებელია მრავალი დეტალი მ.შ. ისიც, რომ არსებული რედაქციის მიხედვით იმ შემთხვევაში თუ თვის განმავლობაში ხელფასის გაცემა ერთის გარდა მეორეთაც დაფიქსირდება მაშინ შესაძლოა დამქირავებელმა სრულიად ან ნაწილობრივ დაკარგოს აღნიშნული შეღავათით სარგებლობის უფლება, მაგალითად თუ ხელზე ასაღები ხელფასის 800 ლარის გაცემა (დარიცხული 1000 ლარი) ხელფასის გაცემის დაგვიანების გამო დაფიქსირდება თვეში ორჯერ, თვის დასაწყისში და თვის ბოლოში გამოვა რომ თვის განმავლობაში გაცემულია 1500 ლარზე მეტი დარიცხული ხელფასი და დამსაქმებელს არანაირი შეღავათის იმედი აღარ უნდა ჰქონდეს.
აქვე აღვნიშნავთ, რომ ფინანსთა სამინისტრომ და მთავრობამ არ გაითვალისწინა ჩვენს მიერ გამოთქმული მოსაზრება იმის შესახებ რომ მომხდარიყო შეღავათის 1500 ლარიანი ზღვარის გაზრდა 2000 ან 2500 ლარამდე, რათა სულ უფრო მეტი დაქირავებულის ანაზღაურებაზე გავრცელებულიყო აღნიშნული შეღავათი.
2. იჯარის მომსახურების დაბეგვრა დღგ-ით მოხდება ე.წ. საკასო პრინციპით - დამტკიცებული კანონმდებლობის მიხედვით 2020 წლის 1 მარტიდან 6 თვის განმავლობაში იჯარის/ლიზინგის მომსახურების დღგ-ით დაბეგვრა მოხდება ამ მომსახურებისთვის საკომპენსაციო თანხის გადახდის (მიღების) მომენტში. აღნიშნული სიახლე საშუალებას მისცემს მეიჯარეებს არ დაბეგრონ ქონების იჯარით გაცემიდან მიუღებელი თანხა და მხოლოდ ის თანხები დაბეგრონ დღგ-ით რაც მათ მიერ მიღებული იქნა საანგარიშო პერიოდის განმავლობაში. მიგვაჩნია რომ აღნიშნული ცვლილება სავსებით მისასალმებელია და თავიდან აგვარიდებს მეიჯარეების უსამართლოდ დაბეგვრის შემთხვევებს რა დროსაც ისინი ქვეყანაში შექმნილი ვითარებიდან გამომდინარე ვერ იღებენ საიჯარო თანხებს მაგრამ მაინც იბეგრებიან დღგ-ით. თუმცა დღემდე გაურკვევლად რჩება რატომ არ შეგვეძლო ასეთი სამართლიანი დაბეგვრის რეჟიმი შემოგვეღო სხვა ნებისმიერი მომსახურების გაწევისა და საქონლის მიწოდების შემთხვევებშიც? ქვეყანში შექმნილი ვითარებიდან გამომდინარე მთელ რიგ შემთხვევებში კომპანიების ფინანსური მდგომარეობა გაუარესებულია რაც ნეგატიურად აისახება მათ გადახდის უნარიანობაზე, ამის მიუხედავად რიგ შემთხვევებში ასეთი კომპანიების მიმწოდებლები აგრძელებენ მათზე საქონლისა თუ მომსახურების მიწოდებას და თანხის მიუღებლობის პირობებშიც კვლავ იხდიან დღგ-ს მთლიანი და არა მიღებული თანხიდან. კანონმდებლობის მიმდინარე რედაქციით იჯარის/ლიზინგის მომსახურების გარდა ზემოთ ხსენებული პრინციპი არ გამოიყენება და ასეთი მომსახურებების დღგ-ით დაბეგვრა უნდა მოხდეს ჩვეულებრივად მათი ფაქტობრივი მიწოდებისთანავე მთლიანი თანხიდან, თანხის არ მიღების ფაქტორის გაუთვალისწინებლად.
3. ფინანსთა მინისტრს მიენიჭა უფლებამოსილება საურავის დარიცხვის გარეშე გადაავადოს გადასახადებით - საგადასახადო კოდექსში საომარი და საგანგებო მდგომარეობის შემოღებისას განსაკუთრებული პირობების შემოღების საკითხს საგადასახადო კოდექსის X თავი არეგულირებს, თუმცა აღნიშნულის მიუხედავად საჭირო გახდა ცალკე არსებული ჩანაწერის გაკეთება იმასთან დაკავშირებით რომ ფინანსთა მინისტრს ჰქონოდა უფლება საურავის დარიცხვის გარეშე გადაევადებინა ცალკეული ბიზნეს სექტორის გადასახადები, რაც აღნიშნული ცვლილების შემდგომ იქნება შესაძლებელი. აღნიშნული გადასახადის გადავადებით სარგებლობის უფლება მიეცათ სასტუმროების, რესტორნების, ტურიზმის სექტორში (ტურ-ოპერატორები, ტურისტული სააგენტოები) მომუშავე კომპანიებს, ასევე პირებს ვისაც აკრძალული ჰქონდათ საქმიანობა მთავრობის 181-ე დადგენილების შესაბამისად. იმ კომპანიებს ვისაც არ ეხება აღნიშნული შეღავათი შევახსენებთ რომ გადასახადის გადავადება სსკ-ის 238-ე მუხლის მე-8 პრიმა ნაწილის მიხედვით შესაძლებელია ყოველგვარი უზრუნველყოფისა და საბანკო გარანტიების წარდგენის გარეშე 1 წლამდე ვადით თუ საგადასახადო დავალიანების თანხა არ აღემატება 50 000 ლარს, ან შესაბამისი უზრუნველყოფის წარდგენით (საბანკო გარანტია, ქონება და სხვა) 50 000 ლარზე მეტი დავალიანების არსებობის შემთხვევაში. ამ უკანასკნელ შემთხვევებზე განხორციელდება ე.წ. გრაფიკის შედგენა შემოსავლების სამსახურის მხრიდან და მოხდება გადასახადის გადანაწილება გარკვეული პერიოდის განმავლობაში. უკანასკნელ შემთხვევებზე (გადასახადის გადავადება უზრუნველყოფით) შემოსავლების სამსახურის მხრიდან განხორციელდება საურავის დარიცხვა და მომავალში დასარიცხი საურავის გადანაწილება მოხდება ამავე პერიოდის განმავლობაში.
4. ქონების გადასახადისგან განთავისუფლება - 2020 წელს ქონების გადასახადისგან გათავისუფლდა სასტუმროების, რესტორნების და ტურისტულ სექტორში დასაქმებული პირების (ტურ-ოპერატორები, ტურისტული სააგენტოები) საკუთრებაში არსებული ქონება, ასევე იჯარით გაცემული ქონება რომელიც გამოიყენება ზემოთ ხსენებულ ბიზნეს სექტორში მომუშავე პირების მიერ. ამასთან უნდა აღინიშნოს რომ ქონების გადასახადისგან გათავისუფლებულ პირთა შორის არ არის დასახელებული ისეთი კომპანიები ვისაც აკრძალული ქონდა ან არსებითად შეეზღუდა საქმიანობა მთავრობის შესაბამისი დადგენილების მიხედვით, ასეთი კომპანიებს ქონების გადასახადი დაერიცხება და გარკვეული დროის შემდეგ გადაიხდიან დადგენილი წესის შესაბამისად.
5. ჯარიმა განაცემებთან დაკავშირებული არასწორი ინფორმაციის წარდგენისათვის - კანონმდებლობის მიმდინარე რედაქციით დაწესებული იქნა ჯარიმა, დამსაქმებლის მიერ შემოსავლების სამსახურისათვის არასწორი ინფორმაციის წარმოდგენისთვის. ჯარიმის ოდენობა შედგენს გაცემული 200 ლარიანი კომპენსაციის ორმაგ ოდენობას და მისი გავრცელება მოხდება იმ შემთხვევაში თუ გადამხდელის მიერ წარმოდგენილი არასწორი ინფორმაციის საფუძველზე (განაცემთა ინფორმაცია) არასწორად მოხდება ზემოთ ხსენებული კომპენსაციების გაცემა ფიზიკურ პირებზე," - ნათქვამია კომპანიის განმარტებაში.
