ბოლო პერიოდში რუსეთსა და ინდოეთს შორის სავაჭრო კავშირები მნიშვნელოვნად გაღრმავდა. უმსხვილესი რუსული ბანკის, Sberbank-ის აღმასრულებელი დირექტორის მოადგილე, ანატოლი პოპოვის განცხადებით, მიუხედავად დასავლური სანქციებისა, ორ ქვეყანას შორის ტრანზაქციები შეუფერხებლად ხორციელდება.
Sberbank-ი, რომელიც რუსეთში დაფუძნებული უდიდესი ბანკია, უზრუნველყოფს რუსული პროდუქციის ექსპორტის გადახდების 70%-ის გატარებას ინდოეთში. 2023 წელს, რუსეთსა და ინდოეთს შორის ვაჭრობის მოცულობა თითქმის გაორმაგდა და $65 მილიარდი შეადგინა. ამასთან, რუსეთის უკრაინაში შეჭრის საპასუხოდ დაწესებული სანქციების შემდეგ, ინდოეთი რუსული ნავთობის უმსხვილესი იმპორტიორი გახდა.
პოპოვის თქმით, ინდოეთის ბაზარი ალტერნატივას წარმოადგენს რუსული ბიზნესებისთვის და 2022 წლის შემდეგ ინდოეთში რუსული ბიზნესების რაოდენობა მკვეთრად გაიზარდა. ამჟამად Sberbank-ს ორი ოფისი და IT-ცენტრი აქვს ინდოეთში, სადაც თანამშრომელთა რიცხვი 150%-ით გაიზარდა.
მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ Sberbank-ი დასავლური სანქციების ქვეშაა, რაც მას SWIFT-ის სისტემიდან ჩახსნილს ხდის და მას აკრძალული აქვს ტრანზაქციების განხორციელება დოლარსა და ევროში. მიუხედავად ამისა, Sberbank-ს პრობლემები არ შეჰქმნია ინდოეთთან ტრანზაქციების განხორციელებაში, რაც მიუთითებს, რომ ვაჭრობა ძირითადად რუბლსა და რუპიაში მიმდინარეობს. პოპოვის თქმით, ტრანზაქციების 90% სულ რამდენიმე საათში ხორციელდება.
რუსული საბანკო ინდუსტრიის მდგომარეობა სანქციების ამოქმედების შემდეგ განსაკუთრებით გართულებულია. საერთაშორისო ფინანსური სისტემებიდან რუსული ბანკების ჩახსნამ, განსაკუთრებით რთული გახდა დოლარით და ევროთი ოპერაციების შესრულება. მიუხედავად ამისა, რუსულმა საბანკო სექტორმა ალტერნატიული ფინანსური ქსელების და გადახდის სისტემების შექმნა დაიწყო, რომელიც ძირითადად რუსული რუბლით და სხვა ადგილობრივი ვალუტებით ფუნქციონირებს.
ზოგადად, ინდოეთის მეზობელ ჩინეთთან ვაჭრობა შედარებით უფრო რთულად მიმდინარეობს, სადაც იუანსა და რუბლში ტრანზაქციები შეფერხებებით ხორციელდება. ეს გამოწვეულია ჩინური ფინანსური ინსტიტუტების კონსერვატიული პოლიტიკითა და საერთაშორისო სანქციებისგან თავის არიდების მცდელობებით. მიუხედავად ამისა, რუსეთისა და ჩინეთის ეკონომიკური თანამშრომლობა კვლავ გრძელდება, მაგრამ ბევრად უფრო ნელა, ვიდრე ინდოეთთან.
ბუნებრივია, რუსული საბანკო სექტორი მუდმივად ეძებს ახალ პარტნიორებს და ბაზრებს სანქციების ზემოქმედების შემცირებისთვის. ამ პროცესში, Sberbank-ის მსგავსმა მსხვილმა ბანკებმა, რომლებიც უკვე ინტეგრირებულნი არიან ისეთ ბაზრებში, როგორიცაა ინდოეთი, შეძლეს მნიშვნელოვანი როლი შეასრულონ რუსული ეკონომიკის გამყარებაში. რუსულმა ბანკებმა დაიწყეს ახალი თანამშრომლობების ჩამოყალიბება ისეთ ქვეყნებთან, რომლებიც სანქციებს არ ემორჩილებიან.
აქვე, ინდოეთზე უფრო ფართო ჭრილშიც უნდა ვისაუბროთ. რუსეთ-ინდოეთის ეკონომიკური ურთიერთობები მნიშვნელოვნად შეიცვალა უკრაინაში ომის დაწყების შემდეგ. დასავლეთის მიერ დაწესებულმა სანქციებმა რუსეთს აიძულა, გაეძლიერებინა კავშირები იმ ქვეყნების ეკონომიკებთან, რომლებიც მზად იყვნენ, არ დაეცვათ სანქციები და ეთანამშრომლათ რუსეთთან. ასეთ რთულ პირობებში, ინდოეთი ერთ-ერთი მთავარი ეკონომიკური პარტნიორი გახდა რუსეთისთვის და ორ ქვეყანას შორის ვაჭრობისა და თანამშრომლობის მოცულობამ საგრძნობლად იმატა.
უკრაინის წინააღმდეგ ომის დაწყების შემდეგ, ინდოეთი რუსული ნავთობის ერთ-ერთი უმსხვილესი იმპორტიორი გახდა. 2023 წელს, რუსეთიდან ინდოეთში ნავთობის ექსპორტი დაახლოებით 50%-ით გაიზარდა, რაც ინდოეთს რუსული ნავთობის ძირითად მყიდველად აქცევს. ეს ზრდა გამოწვეულია არა მხოლოდ ინდოეთის ენერგომოთხოვნის ზრდით, არამედ რუსული ნავთობის დაბალი ფასით, რაც ინდოეთისთვის ეკონომიკურად ხელსაყრელია.
ზრდის ტენდენცია ასევე ვრცელდება ბუნებრივ აირზე, რომლის იმპორტიც 30%-ით გაიზარდა. ენერგეტიკულ სექტორში ასეთი ზრდა აშკარად მიუთითებს ინდოეთის მზარდ ინტერესზე რუსული რესურსების მიმართ და ორი ქვეყნის ეკონომიკური ურთიერთობების გაძლიერებაზე.
გარდა ენერგეტიკული სექტორისა, რომელიც ძირითადი მიმართულება იყო, სავაჭრო ურთიერთობები გაფართოვდა სხვა სფეროებშიც, როგორიცაა ტექნოლოგიები, სოფლის მეურნეობა და წარმოების ინდუსტრია. 2023 წელს, რუსეთიდან ინდოეთში ექსპორტის საერთო მოცულობა 80%-ით გაიზარდა, ხოლო ინდოეთიდან რუსეთში იმპორტმა 60%-ით მოიმატა. ეს ზრდა აშკარად მიუთითებს ორ ქვეყანას შორის თანამშრომლობის გაძლიერებაზე და ეკონომიკური ურთიერთობების დივერსიფიკაციაზე.
რუსეთი ცდილობს, ინდოეთთან თანამშრომლობის გაღრმავებით, შეამციროს სანქციების გავლენა თავის ეკონომიკაზე. ინდოეთი კი, თავის მხრივ, დაინტერესებულია რუსული ენერგორესურსების შეძენით, ასევე ახალი ტექნოლოგიებისა და ინვესტიციების მოზიდვით. გარდა ამისა, ინდოეთმა დაიწყო თანამშრომლობა რუსეთთან სამხედრო ტექნოლოგიებისა და შეიარაღების სფეროშიც, რაც კიდევ უფრო ამყარებს ორ ქვეყანას შორის სტრატეგიულ პარტნიორობას.
საბოლოო ჯამში, შეიძლება ითქვას, რომ უკრაინაში ომის დაწყების შემდეგ, რუსეთისთვის აუცილებელი გახდა ახალი ეკონომიკური პარტნიორების მოძიება და თანამშრომლობის ახალი გზების პოვნა. ინდოეთი ამ კონტექსტში უმნიშვნელოვანესი პარტნიორი გახდა, რამაც ორ ქვეყანას შორის სავაჭრო მოცულობისა და თანამშრომლობის ზრდა გამოიწვია. სანქციების მიუხედავად, ინდოეთმა რუსეთთან ეკონომიკური ურთიერთობები გააფართოვა და გახდა მისი ერთ-ერთი მთავარი ეკონომიკური პარტნიორი, რაც ორივე ქვეყნისთვის ხელსაყრელ მოცემულობას წარმოადგენს. ამ თანამშრომლობის განვითარება კიდევ უფრო მნიშვნელოვანია რუსეთისთვის, რომელიც ცდილობს, რომ თავის ეკონომიკაზე სანქციების გავლენა შეამციროს და ახალი პარტნიორების მეშვეობით შეძლოს ეკონომიკური სტაბილურობის შენარჩუნება. თავის მხრივ, რუსულ რეალობაში ინდოეთის გამოჩენა მნიშვნელოვნად ამცირებს დასავლური სანქციების გავლენას, რადგან აზიური სახელმწიფო კრემლისთვის მხსნელის როლს ასრულებს.
