340 შესწავლილი საქმე, მომხმარებელთა უფლების 56 დადასტურებული დარღვევის ფაქტი, 98 გაფორმებული პირობითი ვალდებულების შეთანხმება და 21 ათას ლარზე მეტით დაჯარიმებული მოვაჭრეები - ასე გამოიყურება რიცხვებში "მომხმარებელთა უფლებების დაცვის" შესახებ კანონის აღსრულების 14 თვის ძირითადი შედეგები.
კონკურენციის სააგენტოში შესული განაცხადების მიხედვით, მომხმარებლები ძირითადად ონლაინ ვაჭრობის დროს უფლებების დარღვევის შესახებ ჩივიან. ასეთია განაცხადების 64%, 36% კი - ფიზიკური ვაჭრობის შემთხვევებზე მოდის.
სექტორების მიხედვით, განაცხადების ყველაზე დიდი წილით, მოწინავე პოზიციას 67%-ით საბითუმო და საცალო ვაჭრობის სექტორი იკავებს.
კანონის მიხედვით, მომხმარებელს უფლება აქვს ონლაინ ვაჭრობის შემთხვევაში შეძენილი ნივთი ყოველგვარი არგუმენტაციის გარეშე 14 დღის ვადაში უკან დააბრუნოს, სარგებლობაში არსებული ნივთის ნაკლის აღმოჩენის შემთხვევაში კი მომხმარებელს მისი უკან დაბრუნება 6 თვის განმავლობაში შეუძლია, თუმცა მტკიცების ტვირთი ამ შემთხვევაში შემძენის კისერზეა.
„ბეკოს“ გენერალური დირექტორის შეფასებით, ბიზნესისთვის განსაკუთრებით პრობლემური ონლაინ ვაჭრობის დროს შეძენილი ნივთების უკან დაბრუნების შემთხვევებია.
„ძირითადად ონლაინ გაყიდვების დროს [იქმნება] პრობლემა. მომხმარებელს 14 დღის განმავლობაში შეუძლია [ნივთის] უკან დაბრუნება, 6 თვის განმავლობაში კი შეუძლია შეცვალოს. შეცვლაზე მაგალითად, სამზარეულოს ტექნიკას რომ იყენებს მომხმარებელი, მაგალითად ბლენდერს, ტოსტერს ან მიქსერს, მერე ამას რომ აბრუნებს, რა თქმა უნდა ჩვენ ამას ვერ გავყიდით და ის უკვე გადასაგდებია. ეს არის ცოტა პრობლემატური - მომხმარებლის მიერ სამზარეულოში გამოყენებული ნივთის უკან დაბრუნება. 2023 წლის განმავლობაში ასეთი 1 ან 2 შემთხვევა იყო. რა თქმა უნდა დავიბრუნეთ და გადავაგდეთ, არ გავყიდეთ.
გამოწვევას უფრო მეტად ვხედავ ტანსაცმლის რეალიზაციის კუთხით. ჰიგიენის საკითხია დასარეგულირებელი. ყველა მომხმარებელი მართალი არ არის, ზოგი იყენებს და მერე უკან დაბრუნებას ითხოვს“,-აცხადებს მეჰმედ მელექი.
კერძო სექტორის ნაწილი თვლის, რომ კანონი კიდევ საჭიროებს ცვლილებებს. „საჭირომანიას“ თანადამფუძნებლის შეფასებით, რიგი დებულებები ორაზროვანია და განმარტებებს საჭიროებს.
„ჩვენ კანონის ამოქმედებამდეც გვქონდა მომხმარებლის მიმართ ლოიალური მიდგომა, ამიტომ რადიკალური ცვლილებების განხორციელება არ დაგვჭირდა. არ გვქონია შემთხვევები, როცა ჩვენს შორის მესამე ძალის [კონკურენციის სააგენტოს] ჩარევა გახდა საჭირო.
ვთვლი, რომ კანონში ძალიან ბევრი ზოგადი დებულებაა იმდენად, რომ შესაძლებელია სხვადასხვანაირი ინტერპრეტაცია. მეორე, მომხმარებლებიც და ბიზნესს სექტორი არ არის ინფორმირებული, თუ რა შემთხვევაში რა პასუხისმგებლობა დგება ან რა შემთხვევაში შეუძლია მიმართოს კონკურენციის სააგენტოს. ინფორმაციის ნაკლებობაა მთელი ამ კამპანიის მინუსი. თავიდან აქტიურად ხდებოდა ინფორმაციის მიწოდება, ამჟამად ბევრჯერ შეიცვალა კანონი და მსგავსი ინფორმაციის მიწოდება არ ხდება მომხმარებლებისთვის. მომხმარებელმა და ბიზნესმა არ იცის რა არის მისი უფლება და რა მოვალეობა“,-აცხადებს ვიტალი კვერღელიძე.
„მომხმარებლის უფლებების დაცვის შესახებ“ კანონის ამოქმედებიდან დღემდე მასში რამდენიმე ცვლილება შევიდა. მათ შორის განისაზღვრა ჯარიმის მინიმალური ზღვარიც. კანონის მიხედვით, ჯარიმის ოდენობა არ უნდა აღემატებოდეს კომპანიის წინა ფინანსური წლის ბრუნვის 2%-ს, თუმცა არ უნდა იყოს 600 ლარზე ნაკლები.
კანონის ამოქმედებიდან 14 თვის განმავლობაში კონკურენციის და მომხმარებლის დაცვის სააგენტომ ჯამში 21 ათას ლარზე მეტი ჯარიმა გამოწერა.
